Қарағандыдағы Орталық көшені бойлап келе жатып суық жерде отырған қайыршыға көзім түсті. Шын мәнінде қайыршыға емес, бүрісіп, алдына қалбыр қойып отырған қарияға.
Осыған дейін де бірнеше жерде алақан жайып отырған қарияларды көргенім есіме түсіп, жанына жайғастым. «-Тоңған жоқсыз ба?» — дедім аяушылық білдіріп. «-Жоқ, суық емес» — деп астына төсеп алған қалың ағаш тақтайшаны көрсетті. Әңгімеміз осылай басталды. – Балаларыңыз қайда, неге бұлай отырсыз? – деп мән жайды сұрадым. Әлбетте, күнкөріс көзі. Үлкен екі баласы мен немересін осы қарт тіленшілікпен асырап отыр. Екі баласы да мүгедек. Ұлы ішкілікке салынып, соңында үлкен дертке шалдыққан. Тамақты өздігімен жей алғанымен, ас асқазанға, бойға батпайды. Асқынған асқазан ауруы. Қызы болса 3-ші топтағы мүгедек. Көзі әрең көреді. Және бастауышта оқитын немересі бар. «Ел ақша тастайды, күнкөріске жетеді, маған тек – ұят» — деді көзіне жас алып қария. Жасы 82-ге келген әжейдің жұмыс істеуге еш қауқары жоқ әрине. Амалының жоқтығынан көшеде ақша сұрап отыруға бел буған.
Бетін жуған тамшылардың өзінде қаншама мұң, «Ұят» сөзінің астарында іркіліп қалған қаншама сөз барын оты сөнген жанары айтып-ақ тұр. «-Үйдің өзін күтетін, жинайтын адам керек, оны кім жинайды? Менің қауқарым жетпейді, балалар болса – анау», — деп үйі бар болғанымен, оған еш жағдай жасалмағанын айтып мұңайды. Сол маңды торуылдаған Полицей ағайлар болса, «Бұл жерде отыруға болмайды» -деп қарт ананы отырған жерінен қуып жібереді екен. Бейнетінің зейнетін көретін шақта ешкімнен қамқорлық көрмей, өткен-кеткенге осылай жәутеңдеп отырған қарияның тірлігі жаныма батты. Бұл жалғыз қария емес, орталықтың өзінен қол жайып отырған бірнешеуін кезіктіресіз. Қарттардың бар екені тек бір күнде ғана түседі есімізге. Ол – қарттар күні. Сол күні оларға құшақ-құшақ сыйлықтар алынып, жылы сөздер арналады. Басым көпшілігі – ардагерлер мен қарттар үйіндегі ата-әжелерге назар аударады. Күннің суығында жұқа киіммен қайыр тілеп отырғандар ше? Ертеңгі қыстың қақаған аязында олардың күні не болмақ? Қамқорлыққа өте зәру көшедегі қарттарға назар аударса екен биліктегілер. Басына түскен қайғымен бөлісіп, кішкене болсын қол ұшын созса тіленші-қарттар саны азаяр ма еді? Қазыналы қарттармызға көшеде емес, үйдің төрінде, немерелеріне ертегі айтып отырған жарасады емес пе?! Оларға бір күнде ғана емес, әр күн сайын құрмет, қамқорлық жасалуы тиіс. Бізде болса тіленші қарттар саны әр жерде күн санап көбейіп бара жатыр. Қариясын далаға қаңғыртпаған ел емес пе едік? Қайдасыз қазақ баласы? Анаңыз, ата-әжеңіз — күздің, қоғамның қара суығынан тонып қалды ғой…

ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаев: «Бүгінгі күні азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселесі ең өзекті тақырыптардың бірі болып табылады. Әлемде аштықта өмір сүріп жатқандардың 60 пайызы Азия аумағына тиесілі. Сол себепті аймақта азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін АӨСШК желісі бойынша азық-түлік өндірісімен байланысты нақты механизмдер жасау қажет» — деп айтқан болатын.

Азық-түлік адамдарға ауадай қажет болып табылатыны сөзсіз. Күнделікті азық алу үшін күніне қаншама адам сауда жасайды. Қазір бірі: "- азық-түліктің бағасы қымбаттады" — деп шырылдаса, екіншісі "-баға сол қалпы, осы күйінде қалады" — деген пікір айтуда. Әсіресе, бензин құны өскеннен кейін көп жұрт осыдан кейін бәрі қымбаттайды" — деп дүрлікті. Сонымен, Қарағанды қаласындағы 2-3 дүкендерді аралағандағы бағаны салыстырып көрген болатынмын.



Барлық азықты емес әрине. Соның ішінде көкеністердің бағасын салыстырсақ: «Абзал» сауда үйінде:
Картоп бағасы — 65 теңге;
Пияз — 68 тг;
Қызанақ Тапарлық — 176 тг;
Қызанақ — Қызылорда — 230 тг;
Қияр Тапарлық — 177 тг;
Қияр Миринда — 90 тг:



«City Mall» сауда үйінде:

Картоп — 255 теңге;
Пияз — 78 тг;
Қияр Тапар — 255тг
Қызанақ — 189 тг;



«ТАИР» сауда үйінде
Картоп — 61 теңге;
Пияз — 55 тг;
Қызанақ өзбек — 195тг;
Қияр Тапарлық — 125 тг;
Қияр Миринда — 150 тг;
Капуста — 82тг;
Сәбіз — 76 тг:

Осылай салыстыратын болсақ, «ТАИР» сауда үйінде азық-түлік бағасы әлдеқайда арзан екен. Ал, үй маңындағы кішігірім дүкендерді қарасақ. оларда үнемі сауда-үйіне қарағанда жоғары болады. Көкеністерден өзгелері де солай. Ал, ең төмен баға, әрине Базарда деп ойлаймын. Бірақ онда барып сауда жасауға көпшіліктің уақыты бола бермейді. Біздің жақта баға шамамен осылай, сізде ше?

Әркім өз туған жерімен, өзінің тұрып жатқан елді мекенімен мақтанады. Мен де солай!) Туған жерім болмаса да 7 жыл тұрған жеріммен мақтанамын, қатттттттты жақсы көремін! Жақсы көретінім соншалық, жылап, сағынып жақсы көремін!.. Ешкім түсінбейтін сияқты мендегі бұл сезімді… Солай..) Айтсам бетіме бүртүрлі қарап күледі… Адамды емес ауылды соншалықты жақсы көретінім қызық шығар оларға… Сонымен, мен айтып тұрған жер, қай жер?! Ол Қарқаралы ауданына қарасты мына жер:



Иә, Нұркен ауылы.. Қазақ Батыры Нұркен атамыздың туған ауылы екені айтпаса да түсінікті шығар...) Батырдың туған жерінде тұрғаныма қалай мақтанбайын, үлкен қуаныш мен үшін?! Ер есімі ел есінде… Нұркен батырымыз жайлы айта кетсем артық болмас...)

Нұркен — Ұлы Отан соғысының қанды қырғын майданында қазақ халқынан шыққан жетінші Кеңес Одағының Батыры. Ол 1919 жылы Қарқаралы ауданы, Нұркен ауылында дүниеге келген. 9 жасқа дейін осы ауылда өсіп, кәдімгі қазақ ауылының тәлім — тәрбиесін алған. Жастайынан ширақ, пысық болып өсті. Содан 30 жылдардың аумалы-төкпелі кезеңдерінде отбасының ұйғаруымен Қарағанда қаласына көшіп келеді. Соғысқа дейінгі өмірі сонда өтеді. 1940 жылы әскер қатарына шақырылып Орынбор әскери ұшақтар училищесіне оқуға жіберіледі. 1942 жылы 808 полктің әскери ұшақтар дивизоны құрамында соғыс қимылына белсене қатысады. Нұркеннің қан майдандағы өмірі ұзаққа созылмаса да ерен ерлік жасап, өшпес даңқа бөленіп, аңыз болып тарайтын хас батыр болып дүниеден өтті. Нұркен Әбдіров 16 рет әуе шабуылына қатысып, фашист тасқыншыларының 12 -танкісін, 28 автомашинасын, 3 зеңбірегін, көптеген жау бекіністерін, ондаған жаяу әскерін жер жастандырып, нағыз ерліктің ортасында жүрді. 1942 жылғы желтоқсан айының соңғы шайқастарында жаудың бірнеше объектілерін талқандап үлгеріп, отқа оранған самолетін неміс әскерлерінің қару-жарақ тиелген тұсына қарай бағыттап, жау төбесінен жұлдыздай жарқырап ағып түсті. Өзінің артына өшпес даңқын қалдырып солай қаза тапты…

Батырды еске алу мақсатында Қазақ елінде қазір де түрлі шаралар өткізіліп тұрады. Батыр атында ауыл, көше, мектептер, Қарағанды облысында спорт сарайы бар.

Тоқтар ағамыз өзінің туған жерінен (Тоқтар ауылы) Нұркен ауылына дейін «Батырдың басқан жерін мен де басайын — деп жаяу келеді екен. Сонаау жерден Тоқтар ағамыз жаяулап келген жерде біз тұрып жатырмыз!.. Біз үшін бұл-қуаныш)) Ауылымызда қазір 2000 мыңға жуық адам тұрады. Нұркен атындағы мектеп бар. Әрбір бүлдіршін оған еліктеп, батыр болсам, елге пайдамды тигізссем деп өсері анық. Туған жердің атына кір келтірмеу әр баланың міндеті. Олардың бабаларымызға арнап, өлең, әңгіме жазатындары, „ұқсап өссем ғой“ — деген армандары қуантады!

Нұркен маған тағы несімен ыстық?

1. Ну орман, биік таулары жоқ болса да, сол жазығымен ұнайды;
2. Адамдары; адамдары бар ғой енді, мяяяя күштііі, өзіңмен ашық — жарқын, еркін сөйлеседі.
3. Интернет, кітапхана, мектеп, аурухана ,әр үйде су бәрі-бәрі қамтылған;
4. Нұркенге өтер жолда Қарқаралының табиғатына куә боласыздар:

Бір сөзбен айтқанда маған барлық жағынан ұнайды! Нұркеннің адамдары ерекше ыстық, көрсем болды құшақтап алғым кеп тұрад! Сағынғандығымнан қалай жылаймын десеңші… Өткенде, Нұркеннің үстімен жол сапарлап кетіп бара жатып, жай бір үйдің ауласына тоқтағанбыз, менің көзімнен автоматты түрде жас кетті...) Алдымнан біреу шығып, „сағындың ба“ — десе өкіріп жылайын деп тұрмын...)) Осыдан-ақ қалай жақсы көретінімді біле беріңіздер)) Ол жақ маған көөөп нәрсені үйретті… Алғысым зооор! Достарымды да сағынам...) Талай қызықты кезеңдерді бастан кештік… Бөлектеу деген жоқ, керісінше әркім өзіне тартады, ашық, бірден сырласып әңгімелерін айтады… Мен 14 жасымда бардым ол жаққа… Ешқашан барып көрмеген жерім… Үйренісе алмаймын деп ойлағам, қайдағы, „әлі ғашық болып қаласын“ — деп жан-жақтан ақылдарын айтты. „Ешқашан ұнатпаймын “ — деп бәстескемтін де… Қателесіппін… Рас ұнап қалды… Тіпті, сол жерде кішкентайымнан өскен сияқтымын… Уооот, солай...) Тағы да қайталап айтамын, мен ол жерді жақсы көремін!...

Жылдағы дәстүр бойынша 5-ші Блогқұрылтай 21-23 наурыз аралығында Талдықорған қаласында өткен болатын. Жалпы 3 күнге созылған Құрылтайдың мақсаты: Журналистер мен блогшылардың, медиа мамандардың пікір алмасып, тәжірбие бөлісуі. Бұл шараға жан-жақтан 70 ке жуық адам келіп қатысты. Құрылтайдан әсіресе, жастардың түйгені көп болды деп ойлаймын. Сонымен қандай қызықты сәттердің куәсі болдық, берері не болды, әсері қандай? Осы сұрақтарға жауап ретінде өз ойым бойынша бөлісе кетсем:
(Білем, ақсақ қой түстен кейін маңырайды деп уақытты өткізіп алған соң жазып отырмын. Реті бүгін келді, алған әсерді 1-2 жыл өткен соң бөліссе де ештеңе етпейді деген ойдамын… Бастысы, оның ойыңда, бойыңда ұзақ сақталуы.)


Сонымен, бірінші күн:

Сарыөзектегі Шоқан Уәлиханов атындағы музейді тамашаладық. Ауыл әкімдігі арнайы қарсы алды. Дәстүр бойынша апаларымыз қонақтарды шашу шашып, жеті шелпекпен күтіп алды! Арнай оркестр ойнап тұрды. Алдымен Музей алдындағы Шоқан.У ескерткішіне гүл шоқтарын қойып, тағзым еттік, содан соң музей ішін тамашалауға көштік.
Мағлұматтарды көрсетіп, аралатқан Музей қызметкері: Абишева Сәуле Нұртасқызы болды. Не көрдік, не естідік?

* Шоқанның өмірі, туғандары, достары жайлы мәлімет.
* Оның пайдаланған заттары, суреттері.
— Шоқан 1835 жылы Қостанай облысы, Құсмұрын бекінісінде дүниеге келген. Негізі есімі — Қанапия. Шешесі, оны бала күнінде жотада үнемі шоқиып отырғандығынан «Шоқиған Шоқаным» деп атап кеткен екен. Оның 1858 жылы Қашқарияға барғанда таққан белдігі, пайдаланған тостағаны және күміс қасығы осы күнге дейін сол жерде сақтаулы тұр. Және Шоқанның сызған карталары сақталған.
Шоқан және Достоевский өте жақын достар болған. Достоевский оған: «Мен сізді жақсы көретінім соншалық туған бауырымнан да артық жақсы көремін» деп хат жазған. Басына тас орнатқан да осы Орыс достары болады. Оны бір адам қолдиірменін жасауға кескелі жатқанда, көзіне тас ұшып қайтыс болады екен. Кейін ол тас мұражайға әкеліп қойылады.
Өзімен қоса інісі Жақып та керемет суретші болған. Шоқан қайтыс болған соң әйелі Айсараны дәстүр бойынша Жақыпқа үйлендіреді. Одан 1 ұл, 2 қыз қалады.
Суретте Шоқанның 1856 жылы Қырғыз еліне барып, сұхбаттасып отырған сәті бейнеленген.Қолынан қаламы мен қағазы түспеген Шоқан олардың «Манас» поэмасын зерттеген.
Шығыстанушы, тарихшы, этнограф, географ, ағартушы, фольклоршы Шоқанның Қазақ еліне, ғаламға сіңірген еңбегі зор! Небәрі 29 жасында дүниеден өтеді. Оған дейін артына өшпес мұра қалдырды…
Маған әсер еткен әңгіме Шоқанның қайтыс болғанын әкесіне естіртуі болды. Жылап жібере жаздадым… Шоқанды өлді деуге ешкімнің ауызы бармай бірнеше үлкендер жиналып әкесіне зарлы күй тартуы арқылы білдіреді. Бірнеше күйден кейін ғана түсінген әкесі «аһ» ұрып қайғырып жатып қалады…
Екінші күн:
— Жұрт қатарлы Наурыз тойын тойлап, тамашаладық. Ән айтылып, би биленді, кигіз үйлерде арнайы дастархан жайылып дәм ауыстелді. Алтыбақан құрылып, балуан күрестірді. Бұрыңғы кітаптарды көп оқығандықтан, қыздар мен жігіттердің әнмен бір-бірін сынап жарысуы, бимен жарысуы оқығандарымды елестетуге жақсы әсерін береді. Сондықтан, ондай көріністерді тамашалау өзіме ұнады! Бір сөзбен айтқанда барлығының көңіл-күйі тамаша, жақсы тойланды.
— Талдықорғанның біраз жерін араладық. Бәрін айтып шықсам мыжып кетем қазір. Ерекше ұнағандары:
Аңсаған Мұстафаның сурет көрмесін тамашалау. Арманым ақыры орындалды! Мағыналы, терең ойлы суреттер…

.
Тынышбаев атындағы музейді араладық. Жетісудың табиғатымен таныстық. Көргендеріміз:
* Өлкетану бөлімінде: Жер асты қазба байлықтары; Іле тауында мекен еткен жануарлар мүсіні, Алтын адам, қорықтар мен көлдердің суреттері т.с.с
* Тарих бөлімі: Жібек жолындағы Рабат ауылының көрінісі; хан сайлау рәсімі; батырлардың дуылға, сауыттары, оның ішінде Балпық бидің дуылғасы; 1906 жылы табылған "Құран" кітабы, зеңбіректер, соғыс құрал-жабдықтары, Мұқан Төлебаевтың күй сандығы т.б. Сонымен қоса көркем өнер галлериясын тамашаладық. Мә, суреттер күшті енді. Небәрі 3-4 курс студенттері салған екен. Тамсанып қайттық.


Бейсен Құранбек Жетісудағы жаңа медиамен таныстырды. Сонымен қоса Жетісудағы Жетікереметті айтып өтті:
1. Таза ауа;
2. Айнала егіс алқаптарына толы. (қызанақ, қияр, картоп, алма) Натуралды тамақтарды пайдаланады;
3. Қысы жайлы. Шубасыз жүрсең болады;
4. Баспана мәселесі;
5. Қалада пробка жоқ;
6. Бала тәрбиелеуге ыңғайлы. Барлық үйірмелер қарастырылған. Мықты мектептер бар;
7. Табиғаты. Ойланбай Қаратал өзенінен балық аулайсын, талды жерге серуенге шығасын.
Бейсен Құранбектің ұстанымдары, Жапондардың 6S қағидалары бойынша:
1. Жұмысына керек нәрсенің бәрін ұйымдастыр;
2. Заттарыңды ұқыпты ұста;
3. Сынып қалды ма. бірден қалпына келтір;
4. Тәртіпке айналдыр.
Креслоға отырмау екі себебі:
1. Журналист екеніңді ұмытып кетесің;
2. Жалқаулық басады.
Домалақ үстелінің құпиясы, «Кірпікшешен принціпі:»
1."?" белгісі: мені не қызықтырады деген сұрақ әркімде болу керек
2. «1» саны: сол нәрсемен 1 ші орында бола аламын ба?
3. "$" ақша: Осы арқылы «Ақшаны қалай табамын? Ақша таба аламын ба?» — деген сұрақтар жеке компанияларда да және әрбір жеке адамда да болу керек, — деді.


Кешке спорт кешенінде Волейбол, Футбол ойындарын ойнап бір серпіліп қалдық. Мен үшін ерекше сәті болды. Жеңімпаздар арнайы дипломмен марапатталды. Және қатысушылардың барлығы кішігірім сыйлықтарға ие болды: спорт киімдері, қалам, кружка…

3 ші күн: «Дәстүрлі БАҚ және Жаңа медиа» тақырыбында журналистер, блогшылыр пікір алмасты. Серікқазы Кәкілбаланов мына мәселелерді атап кетті:
— Интернет сапасына көңілі толмайды;
— Журналистер блогерлерді, блогерлер журналистерді менсінбит, бұл дұрыс емес;
— Интернетте жүргендер еркін жазады, журналистерде шектеу көп;
— блогердердің кемшілігі — сауатсыздық;
Осы жәйттәр төңірегінде үлкен әңгіме болды. Осыдан ақ біраз мәліметтерге қарық болдық. Бейсен Құранбек те өз ойымен бөлісіп отырды. Назгүл Қожабекова «Жаңа медиа проблемаларына» тоқталды.
Блогерлердің сабағы өтті. Әркім өз қалаған тақырыбына бөлініп, сабақ алды, сұрақтарына жауап алды. Өз басым Жалғас Ертайдың, Ернар Бекеннің, Асқар Базарбаевтың, Абылайдың сабақтарына қатыстым. Үйренгенім:
— Сайттарға мақаланы қалай салады?
— Интернет деген не?
— Журналис пен интернеттің қарым — қатынасы;
— Интернетті құрал ретінде пайдалану;
— Мақала тақырыбының өзектілігі;
— Видео, аудио, суретпен қамту;
— Ілмек сөздерді қолдану;
— Сурет салу, видео салу әдістері, суретті өңдеу;
— Жас блогерлер жібермеуі тиіс кемшіліктер;
— Соңғы, бастапқы сөйлемге мән беру:

Сонымен қорытынды ретінде жабылу рәсімі болды, Наурыз Доданың жеңімпаздары марапатталды.

Енді,қонақ үйге орналастырылуы, тамағы, ұйымдастырылуы барлығы керемет болды. Ұйымдастырушы блогшылар мен облыс әкімдігіне, жастар саясатына барлығына ризамыз! Біз интернет, блогерліктен басқа рухани құндылықтарды да көріп қайттық. Жан-жақтың музейін аралау жоспарымда болған, аяқ асты орындалып кетті, Аңса Мұстафаның суреттерін тамашалауда жоспарда болғантын, Бейсен ағаймен жолығу да) Ойларым тура-тура келе қалды.) Мен психологияға сенемін!) Өз басым ерекше әсермен қайттым. Лә-лә, трәлә-трәләлә үшін емес, өзіме кішкене болсын сабақ болғанына.«Адам саяхаттан өзгермесе, демек саяхат қызықсыз болғаны» деген сөз бар. Бұл саяхат менің алға қойған мақсаттарымның дамуына үлес қосты, менің пікірім өзгерді. Барлық нәрсе өз қолымда екенін түсіндім. Білетінім 09 білмейтінім 9 999 екенін түсіндім. Бұл түсіну мені әрқарай ізденуге, қарайып қалмауға ұмтылысқа жетелейді. Бәрінен бұрын өзімді қалыптастыруға, өзіме есеп беруге тырыстым… Тіпті, "өмірде осындай адам бар екен ғой" — деп ойлап көрмеген адамдарды кезіктірдім. Адамдардың түр-түрі болады екен ғой) Жан-жақтағы жастармен пікір бөлісіп, достасып, әңгімелескеннің өзі көп нәрсеге үйретті. Мысалға: отыра берсең түк шықпайтындығына) Көрдім, білдім, ұқтым, сездім… Бұлардың өзі рухани байлыққа көмегі зор деп ойлаймын… Барлығы тамаша өтті. Көрген-білгендерімді жан-жақты дамытуға, білмейтін нәрселерімді білуге тырысамын!

P.S Кебір суреттер Архун Архунс, Асқар деген азаматтардікі.

Қазіргі заманда интернет желісінің дамығандығы сондай, адамдар өз жартыларын сол арқылы іздеп табатын болған. Қарап отырсаңыз рахат! «Оның жүзі қандай екен» — деп басыңызды қатырмайсыз, бірден авасынан және жеке папкаларынан суреттерінің түр-түрін көре аласыз. Қалай сөйлессем, өз-өзімді қалай ұстасам екен,- деген мәселе туындамайды, көгілдір экранның әр жағынан екі есе батылырақ болып, ойыңызды ашық айта аласыз. Интернет желісі арқылы танысып, қосылғандар жетерлік. Олар кімдер? Сонымен, қазір әлеуметтік желімен кім қалай табысқанын, басқалардың көзқарасын, бұрынғы танысу қалай болғанына тоқтала кетсек:

Бұрынғы танысу:
«Көрші ауылға бойжеткен келіпті» дегенді естіген бозбалалар сұлудың үйінің маңайын торуылдап, жүзін көруге зар болып, тек құлақпен оның сұлулығын, тәрибелігін естіп, тамсанып жүруші еді ғой… Ал, бойжеткенді көрген қаншама ерлер сөйлеуге сөз таппай, тілдесе алмай арманда кететін… Иә, бұрынғы кезде солай еді…

Ал, қазір ше?
Қанша шақырым болса да 1-2 секунд ішінде зып еткізіп смс-ті жіберіп, тоқтаусыз сөйлесіп жатады… Кейін телефон арқылы тілдесіп, «скайп», " viber" арқылы түрлерін көріп те сөйлеседі. Тіпті желі арқылы танысып, табысып, қосылғандар да жетерлік.

Сонымен әлеуметті желі де танысқанда алдымен неге көңіл аударылады?

1. Авадағы суреттің өзі қаншама рөл ойнайды.Алғаш суретті көргеннен-ақ адамда жаңа пікірлер мен ойлар қалыптасады. Және бірінші ой адамда ұзақ сақталады, және де сол қалыптасып қалған ойдан тез арыла алмайды… Аваға ескі суретті қоймауға тырысу керек. Көңілді күліп түскен суретің ұтымды болып табылады.
2. Анкетаң мен таңдаған лақап атың бір-біріне сәйкес болуы қажет.
3. Анкетанның толық әрі шынайы болғаны жақсы.Өзіңді асыра мақтаудан сақ бол. Жалған мәлімет беруден аулақ болу қажет. Соңы сенімсіздікке, алдануға әкеліп соғады.
4. Қатып қалған қағида орнатпа, мысалы, кино көргенді ғана ұнатамын,- деген сияқты. Үнемі жаңашылдық таныт.
5. Шынайы суретіңді салуға тырыс. Құрбыларыңда суретті көргенде "өмірде де осындайсың" — деген пікір қалыптасу керек.

Хат алмасқанда>
* Әңгімелесу барысында жағымды тақырыптарды қозғауға тырыс. Ешуақытта өзіңіе шағымданып, келеңсіз жайттарынды қозғама.
* Ортақ заттар тап. Ортақ қызығушылықтар, пікір, сәйкесінше ортақ заттарды талқылаудан жақындастыратын артық ештеме жоқ.
* Танымайтын адамға телефоныңды, мекен-жайыңды айтпа.

Кездесу
* Қауіпсіздік үшін қоғамдық жерлерде кездесуді таңда.
* Қарапайым, табиғи қалпыңнан тайма. Ашық киім, баттасқан макияж сен жайлы теріс ой қалыптастыруы мүмкін.
* Ашық сөйлес. Оның сені жақын білуіне мүмкіндік бер. Ал егер басынан ештеме шықпайтынына көзің жетсе әңгімені созбай, ары қарай қатынасты үзген дұрыс.

«Интернет арқылы танысып, үйленуге болады ма?» — деген сауалнамаға жастар:
Болады:
60.0% (9)
Болмайды:
26.7% (4)
Білмеймін
13.3% (2) — деп жауап берген. Яғни, көпшілігі интернет арқылы танысып, үй болуды қолдайды.

Әлеуметтік желідегі пікірлерге келетін болсақ:

Fariza Zhaidarkhan
Ол адамға байланысты қалай танысса да. Мен күйеуіммен агентте танысқанбыз, одан біз 3 ай журдік, 3 айдан соң мен (күйеуімнің есімі Мадияр) Мадиярға күйеуге шықтым. Мадияр жақтан кұда түсіп ұзатылып кеттім

Zhanka Zhan:
Мен өзім бұрын агент деген нәрсеге сенбейтінмін. Бірак агенпен жігіттермен ермек үшін, студент болған сон уакыт өткізу үшін таныса беретінмін. Бірак бір жігітпен дос ретінде агент аркылы жаксы сөйлесетін едім. Кейін ол жігітке 1 жарым жылдан кейін ғана телефон номерімді бердім. Содан кейін 2 айдай телефон аркылы сөйлесіп жүрдік. сосын 1 жыл 7 айдан кейін кездестік. Агентте қалай болса өмірде де сондай адам екен. Сөйтіп реальный өмірде араласып тұратын болдық. Кездескенімізден кейін 2 айдан кейін ол маған сөз салды. Қазір екеуіміздің бірге қыз бен жігіт болып жүргенімізге 6 ай болды. Қазір екеуіміз бір-бірімізді қатты жақсы көреміз. Мен бір нәрсені түсіндім: адам өмірде не нәрседен қашса, сол нәрсеге қалай тап болғанын білмей қалады екен. Бұйырса үйленеміз деп жоспарлап жүрміз. Мен бақыттымын.

Арқаның ақ аруы :
Интернетпен танысатын адамдардың өмірдегі адамдардан еш өзгешілігі жоқ. Тек интернеттегі адам ашық болып келеді. Себебі, (бұ менің ойым) интернет арқылы көбінесе мәселе айта отырып танысады. Ал кей кездері еріккенің істің арқасында жақсы достармен қауышып, қуанып жатасың. Көп нәрсе болып тұрады..

lila:
мен өз басым, агент арқылы кездесуге қорқамын, тіпті агенттегілердің біреуінде көрмегенмін. Оның шын өзі екеніне көз жеткізу қиын, ол өтірікшінің алдап, арбауына түсіп қалмасымызға кім-кепіл, сондықтан, сақтықта қорлық жоқ дегендей…

Бота:
Қызық, мен де өз бақытымды интернет арқылы тапқанмын!)) Бір жағынан ойлап қарасаңыз, күні-түні компьютерде отырсақ, ешқайда шықпасақ, «бақытымызды» инеттен емес, басқа қайдан табамыз, иа..))

Иә, интернет желісімен танысқандардың пікірі осындай… Зерттеп қарап шыққанымды көбісі интернетпен табысуды қолдайды екен. Солардың көбі желіден өз бақытын тапқандар.



Алайда, танысудың соңы келеңсіз жайттарға әкеліп соғатын жайттар да кездеседі. Мысалға:

Шығыс Қазақстан облысы Ішкі істер департаменті криминалдық полиция басқармасының қызметкерлері зорлықпен өлтірілген жас қыздың өліміне қатысты қылмысты ашты:
Із-түзсіз жоғалып кеткен қыздың денесі өзен жағасынан табылды. Онымен ең соңғы рет байланыста болған адамдардың барлығын тергеген полиция, ақыры күдікті ретінде қызбен ғаламтор арқылы хат жазысқан жігіттің қолына кісен салған. Бастапқыда кінәсын мойындаудан бас тартқан ол, соңынан оқиғаны бастан аяқ баяндап берді. Қызбен осыдан екі ай бұрын ғаламторда танысып, сөз байласқан қаскөй онымен бар болғаны 2-3 рет қана кездесіпті. Соңғы кездесуде екі жастың арасында жанжал туып, жігіт бойжеткенді бөтелкемен ұрып өлтірген. Марқұмның денесін ол алдымен арамен бөлшектеп, сосын өзен жағасына әкеп, көміп тастаған.

Осыдан кейін баспасөз хатшысы: ғаламторда адамдармен танысқанда оның алдымен қыр-сырын білмей жатып, бірден кездесуге болмайды — ол қылмыскер болуы мүмкін, — деген тұжырым жасаған.

Интернетпен табысудың сіз үшін пайдалы, әрі пайдасыз жақтары қандай? Интернет арқылы танысып, үй болуды қолдайсыз ба? Осыған байланысты сіздің басыңызда қандай оқиғалар болды?

youtu.be/IPNFvqw-RGk

Бұрынғы ата-бабаларымыз аңды қалай аулаған? Жеті қазынаның бірі жүйрік атты ерттеп мініп, соңына құмай тазыны ертіп, иығына берен мылтықты асынып, қолына қыран бүркітті қондырып шықты емес пе? Ата-бабамыздан келе жатқан бұл дәстүрді қаншалықты дұрыс жалғастырып, дәріптеудеміз?..
Жалпы, аңшылық өнері Қазақ жеріне сонау ежелгі Полеолит дәуірінен қалыптасып келе жатыр. Алғашқыда жануарларды аулау қорек негізі болып табылды. Мүйізінен, сүйегінен ине, басқа да құрал-саймандар жасаса, терісінен киім тігуді үйренді. Келе-келе бұл ұрпақтан-ұрпаққа аң аулау дәстүрі болып жетті.

Аңды қалай және немен аулаған?

Дәстүрлі аңшылықтың тәсілдері сан алуан болған: құм қақпан, тас қақпан құру, орға жығу, індету, қысаңға қамап, сойылмен ұру, тұзақ, абақ, шаншу, атқы, баспа, ау, тор, ат үстінен сойыл-шоқпармен соғу, құс салу, итпен қуу, ату құрылғыларымен (мылты, садақ) және т.б.
Осыған байланысты аңшылықты жақсы меңгерген мамандар– аңшы (аңды аулаушы);
аңкөс (аң аулаудың сырларын жетік меңгерген аңшы);
құсбегі (қырандарды түрге, топқа жақсы ажырататын);
бүркітші (бүркітті баптай алатын) және
қағушы (бүркітшілерге қолғанат болатын), — деп бөлінеді.

Мылтық ұстаған аяғына сүйеніп атып алады,
Бүркіт салған қызығына батып алады.
Ит жүргірткен шалқасынан жатып алады,
Қақпан салған сілесіне қатып алады,

-деген өлең жолдары аң аулау тәсілдерінің өзіндік ерекшеліктерін айтып өтеді.

Аңды бүркітпен аулау

Бүркітпен аң аулау, саятшылық құру – қазақтың көнеден келе жатқан байырғы дәстүрі. Бүркітпен аң аулаудағы ең қызықты әрі қиыны-түлкі аулау болып табылады. Себебі: түлкі басқа аңдардай емес дыбыс, иіс, дүбірді алыстан сезеді, дереу жасырынады. Бүркітті көрген түлкі шамасы келсе қыранның тасасын сығалап, қараған-бұтаны аралай қашады. Түлкінің бұлай жықпылдата бой тасалауын құсбегілер «жабыттап қашу» дейді. Ал, жасырынған түлкінің үстіне қағушы немесе ит барып қалмаса, жатқан жерінен тыпыр етпейді. Көбінде бүркітті алыстан байқап, осылай бұғып қалады.
Қорғалауға мұршасы келмей, сасқан түлкі дереу тұра қалып, бүркітке қарай арсылдап үреді. Тісін қайрап ырылдайды, айбат шегеді. Көктен сорғалап, тақап қалған бүркітке құйрығын көлденең тартып, алдағысы келеді. Мұндайда өзіне-өзі сенген бүркіт болмаса, көп ретте сәтсіздікке ұшырайды да, түлкі құтылады.
Түлкі мен қыран арасындағы арпалыста қызық сәттер өте көп кезігеді. Бүркіт қашқан түлкіні қуалап, тегеурінімен артқы таңынан іле бергенде, түлкі кенет қайырыла қарманып, ауыз салады. Сол кезде бүркіттің екінші аяғы көз ілеспес шапшандықпен аузын аштырмай ноқталап ұстап, таңындағы екінші аяғын ауыстырып, өкпесіне шершеулей салып, тырп еткізбей басып қалады. Бүркіттің жыртқыш аң ұстаудағы көбірек қолданатын тәсілі осы.

Аңды ұрып алу – аңшылықтың қарапайым түрі. Тазы ерткен аңшы қолына шойыл, шоқпар, дойыр сияқты ұру құралдарымен қаруланып, жүйрік атқа мінеді.
Аң аулауға өрімі жуан, дойыр, өзегіне қорғасын қосып өрген сабы ұзын бұзаутіс және дырау қамшылар аң ұруға аса қолайлы болды. Балуан Шолақтың дойыр қамшысы«қашқан қасқырды қуып жетіп, онымен жоннан тартқанда, қабырғаларының көбесі, омыртқалары сөгіліп кетеді екен. Қашаған жылқылардың қандайы болса да, қабырғаларын қуалай тартып өткенде етпетінен түсетін көрінеді»,– деп жазды С.Мұқанов. Саятта, ұрыс- соғыстарда қамшымен олжа түсірген қамшыгерге өзіне тиесілі олжаның сыртында«қамшы сыбағасы» деген арнайы олжа берілген.

Атқа мініп, аңға шығудың өзі бір ғанибет меніңше… Аңды аулаудағы бүркіттің, тазының аң аулау ерекшелігін және жыртқыш аңдардың олардан қорғану тәсілдерін білудің өзі қызық. Оны тек аңшы ғана сезініп біле алады. Мысалға, Мұхтар Мағауинның «Тазының өлімін» шығармасын алсақ нағыз тазының аң аулаудағы шеберлігін, және иесімен өзара сырлас болатындығын, оның жай иттерден айырмашылығы басқа екендігін білеміз. Зейтін Ақышевтың «Шынардың шыбығы» атты кітабында Иманжүсіптің өз тазысының ешкім қолға түсіре алмай жүрген аты шулы «Бір ішек» атты қасқырды аулауын оқи отырып, қасқырдың да өз айла тәсілдерін білеміз. Аяғын сылтаң басу арқылы аңшыны алдайтындығын, өз қаншығын ешқашан тастап қашпайтындығын т.б… Ақселеу Сейдімбеттің «Тауға біткен жалбызын» оқи отырып, қасқырлардың өтірік өлген болып жемтігін қолға түсіретінін, қақпан құру арқылы киікті қалай қағатынын т.б көптеген ерекшеліктерді білуімізге болады.

ҚАЗІРГІЛЕР АҢДЫ ҚАЛАЙ АУЛАЙДЫ?
Дәстүр демекші, қазіргі кезде аң­шы­лық жаңаша сипат алған. Өйт­кені қазіргілер аңды дәстүрлі атпен емес, темір тұлпармен аулайтын болған.Және олардың қол­дарында мылтық емес, винтовка, авто­матқа ауыстырған. Және де саятшылдықтың рахатын сезіну үшін емес, бас-көз жоқ жазықсыз аңдарды арам пиғылмен аулайтын болған. Яғни, бағалы мүйізі, терісі үшін.
Осылайша салт-дәстүрімізді жауыздыққа итермелеудеміз… Аңшылыққа деген қызығушылықтан емес, ақшаға деген қызығушылыққа құныққан адамдар қоғамға осылай кері әсерін тигізуде.
Дегенмен бұрыңғының салтын жалғастырып, аңшылықтың қыр-сырын меңгеріп аңға шығатын азаматтарымыз мүлдем жоқ емес. Мысалға, Базарбек ақсақал (бүркітші):
– Ата-бабаларымыздан бастап қанымызға сіңген бұл әдет яғни түзде тазы жүгіртіп, құс салуды әлі де тастаған емеспін. Маң далада осынау сұлу таби­ғаттың нағыз қызығына батып, аң аула­ған кездегі құмарлығымды ешнәрсеге де айырбастай алмаймын. Алайда, ме­нің бар қорқатыным, сан мыңдаған жыл­дар бойы бабамыздан қалған игі дәстүр бізден кейін мүлде ұмыт болып қалып қоя ма деген қаупім бар. Өйткені қазір осы көкше өлкесінде ескі дәстүрде аң аулайтын тек мен ғана, — дейді.

Сонымен қоса Семей өңірінің тумасы Мерей Қартовтың аң-аулау дәстүрін әлі күнге дейін жоғалтпағандығын байқаймыз:
— Аңшылық бағзыдан келе жатқан рухани мұра. Саятшылдық өнер. Жүйрік жылқы, ұшқыр тазы, қыран құс жігіттің көркі. Заман дамыды, ел өркениеті өскен сайын баба мұрасы әр түрлі өзгеріске ұшырайды. Мен үшін қансонарда жүйрігін мініп, итін ертіп шыққанға еш қызық жетпес. Аңшы екенмін деп жөн-жосықсыз қыруға келмес. Аңшылық мезгіл болады. Көбейетін уағында зиян келтіруге болмайды. Дала заңы бөлек.
Аңшылық ата кәсіп, аңшылық адам бойына ерекше рух сыйлайды, сананы сергітеді. Алдыңнан қашқан аңды қуу, оның айласымен арпалысудың өзі бір ғанибет. Аңшылықтың түрі көп. Қақпан құрған үйде жатып алады, құс салған қызыққа батып алады, ит жүгірткен сілесі қатып алады. Маған тазы жүгірткен ерекше ұнайды. Табиғи тепе теңді сақталады. Ит жақсысы тазы, ет жақсысы қазы ғой.

Ата-бабамыздан келе жатқан дәстүрді осылайша қаз-қалпында сақтауымыз қажет. Дәстүр бойынша аң аулаудың ләззәті бөлек екенін ұмытпағанымыз жөн. Құмай тазыңмен, қыран бүркітіңмен, жүйрік атыңмен саятшылдық құрғанға не жетсін?!

PS: Кейбір суреттер ФБ дан "Қазақтың тың тарихы" тобынан алынды

Қазақстанда тас және қола дәуірінде өмір сүрген тайпалардың қоныс орындары өте көп. Ерте дәуірдің өзінде қазіргі қазақ жеріне адамдардың қоныстанып, өмір сүргеніне Бестөбе, Бөріқазған, Маятас, Ботай тағы басқа қоныстары дәлел. Осы қоныс орындарынан археолог — ғалымдар қазба жұмыстарын жүргізгенде түрлі бұйымдар, тас құралдар, ыдыстар, құрал-саймандар тапты. Бұлардың барлығы ата қоныс Қазақстан жерінде сол дәуірде өмір сүрген адамдардың тұрмыс- тіршілігін көрсетеді. Мұндай қоныстар, таңбалы тастар қазақ жерінде жүздеп, мыңдап кездеседі.


Осындай ескерткіштің біріне ауылымыздағы Кестелітас петроглифі жатады.
Ескерткіштің орналасқан жері: Кестелітас қыстағы, Жаңатоған ауылынан 18 шақырым батысқа қарай орналасқан. (Қарқаралы ауданында). Қыстақтың атауы осы жердегі тасқа салынған суреттерге байланысты «Кестелітас» деп аталып кеткен. Тастардың орналасуы сол жердегі таудың етегіне қарай боздөңгелдің күнгей бетіне қараған. Тастардың жалпы саны отыздан астам, соның ішінде он бірінде суреттер сақталған, ал, қалғандары қазіргі жазулармен бүлінген.
Тастарда көшпенділір өмірінен көріністер келтірілген:
1. Жылқы жетектеген адам бейнесі;
2. Таутекелер;
3. Құлын ерткен бие;
4. Арба;
5. Сүзісіп жатқан таутекелер т.б. Суреттердің жартысынан көбі тастың күнгей бетіне салынған.

Мектеп оқушысы кезімде сол жерге отбасымызбан арнайы барып, көріп қайтқан едік. Тастары біз көріп жүрген жай тастар емес, ерекше тастар. Пішіндері де әр түрлі. Жұмыртқа тәріздес, кейбірі сүйір жағымен жерге қадалып қалған. Кейбірі теп — тегіс, жып — жылтыр. Тырнағыңды үйкелесең, жоқ қылады екен.) Ол жерді қаншама ғалымдар, тарихшылыр зерттеген. Тарих пәнінен беретін ұстазымыз да арнайы зерттеу жасапты.

Сонымен, таңбалы тастарды көре отырып бізбен қоса ұстазымызды таңғалдырған не болды екен?

* Біріншіден, сурет салынған тастар тау тастарына мүлдем ұқсамайды, яғни метеорит тастар;


* Екіншіден, тасты — тасқа ұрғанда, басқа тастарға қарағанда өзгеше дыбыс шығарады. Мысалы, темірді темірге соққандай.
Таңбалы тастардың бұл сыры мынада болды:
* Біріншіден, тастың құрамында марганец көп болып, күнмен тотыққан, содан қара, әрі жылтыр тасқа айналған.
* Екіншіден, құрамында металдың көп болуына байланысты осындай дыбыс шығарғаны белгілі болды

.

Жалпы таңбалы тастар үңгір қабырғаларына, таулы жер тастарына түрлі белгілер арқылы бейнеленеді.
Кестелітас петролглифі осының ішіндегі ерекше мазмұнға ие болған тастарға жатады. Бұл ескерткіштер Неолит және Қола дәуірін қамтиы. Себебі: Неолит дәуірінде табиғи орта осы заманға бейімделді. Бұл кезеңнің басталуы V мыңжылдыққа тура келеді. Ол — тас өңдеу техникасының әбден жетілген кезеңі.

Қазіргі кезде Қазақстан жерінде ғылымға белгілі 500 — ден аса неолиттік және энолиттік ескерткіштер бар, бірақ олардың басым көпшілігі ішнара ғана зерттелген.

Б.Э.Д. II жылдықтың бірінші ширегі біткен кезде евразия даласында қоланы ойлап шығарады. Ежелгі адамдар жезге қалайлыны қосу арқылы металл беріктігін күшейтеді.
Қоладан ұңғылы балталар мен сүңгілер жасауды үйренеді.Қазақстан жерін мекендеген тайпалар Қола ғасырында Андровтық археологиялық мәдениетке жататын жәдігерлер (мекендер, қорымдар, рудниктер, тастағы суреттер) қалдырған.
Қола дәуірінің жартастар бетіне салынып, кілегей қоңыр қабыршақпен жабылып қалған суреттерінің өзіндік ерекшеліктері бар, ертедегі адамдар жартастың бетіне қатты да үшкір сынықтармен жануарлар, күн бейнелі адам суреттерін, соғыс арбалары мен шайқас көріністерін салған. Қазақстан — жартастағы суреттер — петроглифтердің саны және алуандығы жөнінен әлемдегі ең бай жерлердің бірі.
Осы бір уақытта Қазақстан жерін Арийлер мекендеген. Олар артына құнды мәдениет ескерткіштерін көптеп қалдырған. Олардың көпшілігі — жартаста салынған суреттер. Қола дәуірі петроглифтері арасында соғыс арбаларын бейнелеу де кең тараған. КЕСТЕЛІТАС петроглифінде соғыс арбасының он шақты түрі ғана, көбі қазіргі жазулармен өшіріліп қалған. Арийлердің негізгі бөлігі ата — жұртында қалып "сақтар" деген атаумен әлемге белгілі болды.

ЗЕРТТЕЛУІ: Андронов мәдениеті қамтылған Орталық Қазақстан жерін көп зерттеген ғалымдардың бірі -Ә. Х. Марғұлан. Сол зерттеулердің кезінде Жаңатоған өңірінен саны 10 — нан астам ескерткештерді өз күнделігіне түртіп алған. Бұлардың ішінде ең көрнектісі Кестелітас петроглифі болды. Ал, 70 — жылдардың бас кезінде ҚарМу — ден арнайы экспедиция келген. Осы экспедицияның құрамында Жауынбаев Сағындық Ұбайұлы болған. Кестелітас петроглифі сол кездің өзінен — ақ бүліне бастаған. В.А. Новоженовтың Петроглифі «Сары Арки» деген еңбегінде Кестелітас петроглифінің фотосуреттері келтірілген.

Ендігі, бұл жерде не себепті неолит, қола және сақ дәуірлерін Кестелітас петроглифінің көлемінде тоқтала кеттім? Осы сұраққа жауап ретінде төмендегі болжамдарды ұсынамын:

Неолит (V — III мыңжылдық) Неолит дәуірінде бұрын болмаған экономикалық өрлеу басталады. Қыш ыдыстар дүниеге келеді.
Ана беделінің өскен кезі. Табиғи орта осы заманға бейімделеді. Кестелітастың құрамында марганеці бар тасы күнмен тотығып, өзіндік қалыптасу процесін жүргізген. Тас тек тотығу процесінің нәтижесінде қара әрі жылтыр тасқа айналған. Бұл жерде яғни тастың осылай қалыптасуына табиғаттың рөлі зор.

Қола (II — I мыңжылдық) Мыс + Қалайы = Қола.Қола дәуірінің ең басты ерекшелігі — түсті металдар мен алтынның өндірістік жолмен игерілуі. Көшпелі мал шаруашылығы өркендеп, әке билігі орнады.
Осы дәуірде Кестелітасқа қарапайым суреттер салына бастады. Қарапайым демекші, жылқы, таутеке және адам бейнесі сызықтармен салынған.

Сақ (Б.Э.Д. VIII — IV ғ.ғ.) Бұл дәуірде Кестелітас петроглифіне жаңадан суреттер қосылып, толыққан. Осы кездегі таутеке, жылқы суреттері ерекше компазицияға ие болды. Және бір ерекшелігі шошақ бөрікті адам суретінің болуы. Адам бейнесінің осы суреті тиграхауда сақтарын еске түсіреді. Сақтардың негізгі үш тобы ( парадарайы, тихрахауда, хаумаварга) мектеп бағдарламасынан белгілі және жиі қоныстанған жері, яғни өзіндік территориясы болды.

Міне, осылай қолымдағы мәліметтермен Қарқаралы ауданы, Жаңатоған ауылы өңірінде орналасқан Кестелітас петроглифінің тарихына байланысты кішігірім зерттеу мен болжамдарды ұсынып отырмын.

Елбасымыз биылғы Жолдауында мем­лекеттің 2050 жылға дейінгі жаңа саяси ба­ғытын айқын­дап берді. Еліміз үшін бар­лық мәсе­лені назарынан тыс қалдырмаған Нұрсұлтан Назарбаев отандық тауар өндірісіне де ерекше мән берген.
Қазіргі таңда Отандық өнімді дамыту өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Елбасымыздың айтқанына орай жастар өз еркілерімен Қарағанды қаласында "Қазақша күнделіктер" шығара бастады. Күнделік болғанда, балаларға арналған күнделік емес, әр күндік жоспарыңды жазып отыруға арналған қойын дәптер.


Күнделік — "Қазақтар үшін жыл басы Наурыз айынан басталады" — деген ұғыммен, бірінші бет 22 наурыз айынан бастау алған. Және де, әр беті қазақша оюмен әшекейленіп, астыңғы жақта бабалар сөзі жазылып отырады. Мысалға: бүгін Абай атамыздың туған күні болса, бір ай ол кісінің сөздерін жариялайды, "Қазақ хандығының 550 жылдығына" бір ай арнайды, оған тарихымыз жайлы мағлұматтар беріледі. Жалпы, күнделік, әр күнге мақсат қойып, оған есеп беріп өмір сүретіндер үшін өте қолайлы! Күнделік жоспар және нәтиже деп екі бөлікке бөлінген. Мұқабасы Винил материалымен қапталған.



Күнделіктің бағасына келетін болсақ:
1 дана – 3500 теңге
5 данадан көп – 3000 теңге
50 данадан көп – 2700 теңге
100 данадан көп – 2500 теңге

Күнделікті шығарушы: «Лұғат» сайты. «Күнделіктен түскен қаржы сол сайтқа жұмсалады» — дейді олар.
Күнделікке өзгелердің пікірі қандай болды? Бірі "қажет емес", бірі "қатесі бар", — деп, көбісі «бағасы тым қымбат» — деп шу ете түсті жан — жақтан. Мысалға Фейзбуктан мысал келтірейік:









Бағаның қымбат болу себебі: баспада әр бет өзгелердікі сияқты дайын бетті көшіре салып емес, әрбірін жеке — жеке басып дайындайды. Сондықтан баспаға кететін қаржының да құны қымбаттау, әрі, әр қалаға тегін жеткізілетіндіктен почтаға, комиссиясының шығынын да өздері көтереді. Егер баға түсетін болса, олардың әрі қарай өңдеп, дамытуға шамалары болмай қалуы мүмкін… Алайда, пікірлерге еш өкпеміз жоқ, керісінше, ақыл айтып, пікірлескендері дұрыс — ақ!.. Оларды ескереміз! Бәсекеге қабілетті, әрі сапалы өнім шығару біз үшін міндет. Сұраныстың артуына ұжым барын салады!
Жоқ болса: «жоқ» деп, бар болса әр жерінен ілік іздеп керексіз қылып тастаймыз… :) "Қазақ" деп," өзіміздің өнім", — деп ұрандатып отыратын аға — әпкелеріміздің өзі «Мм жақсы екен», «Сәттілік» — деген пікірден әрі аса алмады… Дәлме — дәл іске келгенде тым — тырыс болып үнсіз қалды… Дегенмен, қолдау көрсетіп, біреуге болса да тапсырыс беріп, өзгелерге насихаттап жүрген адамдарға рахмет!
Бұл күнделік жаңа жылға жақындарыңыз үшін ерекше сыйлық болары сөзсіз, сіз де қалыс қалмаңыз! Өзіміздің тауарды насихаттап, өрбуіне ат салысайық!

Достар, сәлем!) Сайтқа жаңа тіркеліп, жазбаларды бүгін ғана ұсынып жатырмын… Тіпті, сіздерге амандасып, жаңадан келген қонақ екенімді айтуға да ұмытып кетіппін… кешірім сұраймын… Амандасу міндет шығар..) Мен үйреніп кеткенше, жақсы дос болып үлгереміз деген ойдамын, қателер, көңілдеріңіз толмайтын әңгімелер айтсам, түсінуге тырысарсыздыр… Үйістіп, үйістіп үйреніп кетермін...)

Таяуда үйде бір затымды ұмытып, асығыс орта жолдан қайтып келсем үйде ағам отыр… "Үй, анау не шашыңды жайып алғансың?" — деді. Жіберіп деп қолданатын маған жайып дегені ерсі естілді… Таңырқай карадым да, шығып кеттім… Келесі жолы мені көріп: "- шашыңды жаймашы", — деді… "-Көбісі жүреді ғой" — дедім, не айтарымды білми… Сосын, ол мынандай аңгіме айтып берді:
«Баяғыда Пайғамбарымыз өзінің Пайғамбар болатынын білми тұрған кезде, өзінің соңынан үнемі ақ елес сияқты нәрсе еріп жүреді екен… Ол одан қоркып, не екенін түсінби қойыпты… Содан әйеліне келіп жағдайды айтқанда, әйелі: сен сол тағы келсе мені шақыра ғой, сол кезде мен шашымды жайып жіберемін, егер ол қашып кетсе — Періште, қашпаса — шайтан, — депті… Содан ертесінде дәл солай істеген кезде, әлгі ақ елес қашып кетіпті… Шашты көрсетпей, орамал тағып жүру керек», — деп аяқтады…
Маған ағамның бұл әңгімесі кәдімгідей ой салып қойды… Өзімнен өзім тітіркендім… Жасыратыны жоқ, шашты жібере салып жүре беру соңғы жылы әдетке айналған… Бұрын үнемі өріліп жүретін, қазір тіптен оны ұмытыппын… Енді үнемі болмаса да, жиі шашымды жинап жүруге тырысамын, үйренгенше… Расында, бұрын шашын жіберіп қойса «шайтан құсамай, албасты» деген жағымсыз теңеулерді айтатынбыз..