Болашақ жарыма хат

Болғанда жасым менің жиырма бесте,
Қоямыз қыдырысты күнде кешке,
Отау құрып үйімде жатамыз ғой,
Жұбайлардың қызығы түнде емес пе?!

Таң атқанда қуырып жұмыртқаны,
Ролтондарды боламын ұмытқалы.
Сенің шайын – балымен Өскеменнің,
Редбул, дизи – бәрі де құлыпталды.

Сен мен үшін бәрінен ибалысын,
Тоғыз аймен бітпейді қиналысым,
Тоқсан досым менсіз-ақ қыдырады,
Сенбілерді болмайды жиналысым.

Қариядан кезіксек бата аламыз,
Астананың төрінен хата аламыз.
Өз үйіміз ордамыз екеуміздің,
Кейде ренжіп дауысты қата аламыз.

Шайдес болад ай сайын ата-анамыз,
«Немерелі болайық» — дат аламыз.
Жиырма миллион қазақтың ең бірінші
Ата-анасы екеуміз атанамыз.

Береміз ғой футболға, «араласқа»,
Ісімізге осы бір араласпа!
«Анасының баласы» болмайды ол,
Тең болады арқалық бар алашқа!

Осындай ғой ертеңге жоспарымыз,
Қосылады біздерге достарымыз.
Кезікпестен қай жақта жүрсін бұл күн,
Өзге бар дейд ағайлар қоспағымыз.
©Ернар Сейтахмет

Жаз сайын еліміздің һәм жақын шетелдің бір-екі қалаларын аралап бару жақсы дәстүрге айналып бара жатыр. Мақсаттары әрқашан әртүрлі, қыдырып, я білім алу, туысқандық, немесе жастар лагеріне. Осы жолы еліміздің ескі шаһарларының бірі — Шығыстың қазрігі астанасы (әлбетте, семейліктердің ашуын келтіру үшін жазып жатқаным жоқ) Өскемен қаласына ат басын бұрдым.
Өскеменге жазда келсеңіз бірден көзге түсетіні — ағаштар, парктердің көптігі. Қазақстандағы жалғыз парк осы қалада, Жастар саябағының ортасында отырып, көліктің дауысын есітмейсіз.

Көшеде жайқалып ақ қайындар жатыр. Әрине, қаланың жасыл болуы себебі — экологиясының нашарлығында, әсіресе, «выброс» кезінде. «Выброс» — деген ірі өндіріс орындарының зиянды заттарды шығаруы деп дефинициаласам болады-ау.

Қаланың ішінде «ескілік» дейміз бе, «ретролық» дейміз бе, әйтеуір, кешегі заманның иісі аңқып тұр. Әсіресе, көп қабатты үйлердің мүлдем жоқтығында бір кешегі күннің ала алмай кеткен өші жатқандай.
1720 жылы негізін қалағандықтан болар, бұл қаланың адам саны Павлодар, я Қостанайдан аспаса да, алып жатқан аумағы әлдеқайда үлкен боп көрінді. Яғни, кеңес заманында жоспар бойынша салынған қалалардан қарағанда, елу жыл сайын өз орталықтары мен әкімдіктері пайда болғандықтан сондай-ау деймін. Алайда, сол ертедегі орталыққа бармаса болмайды.


Кешегі көпес қыздарының үйлері бүгінде сұлулық салондарына айналды.

Мына ғимараттың не болғанын білмеймін, алайда, олимптай көршісі барына қарттың мәз еместігі көрініп тұрғандайын.

Өскеменнің көліктерінде де кешегі күннің суықтығы сақталғандай. Ал мына бір көліктің не үшін арналғаның әлі де түсінбей келемін.

«Кеңес Үкіметіненбіз» деп зарлап тұрған тағы бір өзгешелік — автобустар. Жаңа автобустар Астанада бар, Алматыда, бар, Павлодарда бар, бірақ, Өскеменде емес.

Мені «Семейде жасалынатын автобустар бар» дегенге көндіргісі келді, тіпті біреуін көрсетті, сол біреуін көрсетіп отыру үшін әкелген-ау деп қалдым. Қаланың лас болу себебінің бірі осы ескі автобустар да болуы мүмкін.

Жаңадан не бар деген сұраққа "Қазақстан 2050" деді.


Еліміздің шағын және орта бизнес өкілдерінің креативтілігіне қашан да сүйсініп қараушы ем. Мына бір шауырма шығарушылар Макдональдсті теріс аударып тастады.



Мына бір ғимарат жәндіктердің музейі екен. Әрине, ол осындай болуы тиіс, пластмассалы таэурлерде жәндіктер бола алмайды ғой.

Бұл қалада бәрінен де таңқалдырғаны — депутаттардың қоғамдық қабылдауы. Ешбір пафоссыз, еш мақтанышсыз таңдалған офис.


Бәрінен де халқының жол жүру ережесін сақталуы ұнайды. Жасыл жанбағанша ешкім жолды кесіп өтпейді, көліктердің бар-жоғына қарамай, себебі, бұл жерде милиция көп.

Иә, әсіресе, маусым айында қоғам сақшылары көп болады. Жыл сайын бұл жаққа бір елдің басшысы келеді екен. Бір уақытта.

Олар өте көп, әрбір жерде, олардың отыру пунктері бір жағынан шаурма жасайтын бутикке, бір жағынан кішігірім кафеге ұқсайды.

Бұл қаланың басты өзгешелігі — 4 жағалаудың болуы: Ертістің екі жағасы мен, Үлбінің екі жағасы.

Үлбі Кенді Алтайдан бастау алып, Өскеменге келген сәтте Ертіспен бірігеді. Желтоқсанда қатып, сәуірде молданатын қасиетке ие.


Заречный базары — барлығы көк түсті палаткаларда болғаны қызық.

Мен білетін Тимоштардың барлығы «ТамЕрлан» еді, мына бір сауда үйінің атауы Шығыстың Ресейге жақын болуы себепті ме деп қалдым.

Ғимарат үстіндегі жарнама жақсы дамыған қала. олар барлық жерде. Әрбір ғимараттың үстінде. Олар барлық жерде!



Өскеменнің басты символы — "Қазақстан" «голивуды».

Иә, бір қарағанда Ресейдегі Барнаул, Омбы қалаларының типінде. Сырт көзге қазақ санының басымдығы көрінбейді. Заманауи ғимараттар мен биік мұнарлар, тұрғын-үй кешендерін кездестіру қиынға соғады. Бірақ, соған қарамастан, жаз айларында бір қыдырып қайтқыңыз келсе, тауды көріп, тамаша парктерде серуендеп қайтқыңыз келсе — Өскемен керемет қала.
Келетін болсаңыз, ешбір қаламызда жоқ таза орыс асханасынан дәм татып қайтыңыз.

Ақын болғым келмейді, өлеңім бар,
Өлеңім бар, қажетті көлемін ал,
Адам болғым келеді, адам болғым,
Бұл жалғанға бір-ақ рет келемін-ау.

Арам болғым келмейді-ау, ұятым бар,
Кетсін әрмен отқа май құятындар,
Мен өлгенде тәнімді жерге көміп,
Қу дүние-ай, сый қылып ұятымды ал.

Бастық шықпас, болмаймын, бата алмаймын,
Мүдделесті «бақ» үшін сата алмаймын,
Кішілермен қырлысып қырық пышақ,
Үлкендердің «астына жата алмаймын».

Болса дағы жүрегі мейірімді,
Дәрігердің, байқасақ, күйі мұңды,
Сынған қолға ағаш сап, түзетсемде,
Жинай алман, өлген жан, киіміңді.

Өмірінде көрмеген жоқ саласы,
Журналистер қоғамның бейшарасы.
Көз алдында халықтың қорғаны ол,
Қолындағы биіктің гитарасы.

Кейін қарай, ей көңіл, тартасыңба.
Жоғалмаған қадір бар әр тасыңда.
Дүниенің халыққа бақ болуы,
Дөңгелеткен адамның арқасында
©Ернар Сейтахмет

Осы біздің елімізде шенеунік дегеннің бәрі трайболист, барлығы өз туысқанның тарқыш деп жүреді адамдар. Жоқ, тек шенеуніктер емес, анау журналистер де, мына бизнесмендерді де сөйтіп айтады қара халық. Түбінде, өздері ақылды, өздері білімпаз, өздері әділ. Алайда, бұның олай еместігін дәлелдейтін бір айғақты көрсетейін сіздерді. Мүмкін, әрбіріміз ойналанармыз.
Қазақстан ұлттық арнасы «Жыл таңдауы» интернет сауалнама жүргізіп жатыр. Номинацияларының бірі — "Үздік спортшы". Ішінде Елдос Сметов те бар, Бейбіт Ыстыбаев та үміткер, Бауыржан Исламхандай аяқ доп шебері де, Головкин мен Арман Оспан да бар. Алайда, осындай тізімге қарамастан көш басында — Қанат Ислам. Қазіргі таңда кәсіби бокста 20 кездесу өткізіп, оның барлығында жеңіске жеткен азамат. Сөзсіз, үлкен жетістіктерге ұмтылып жатқан спортшы.

Спорттың өзге салалардан артықшылығы — жетістіктердің бірден көрінуі. Титудар — сіздің жұмысыңызды бағалайтын бірден-бір критерий. Одан асқан критерий болу мүмкін емес. Халықтың ықыласы мен мақтанышы жағынан алып қарайтын болсақ та Қанат Генадийден (мына жерде Ильядан да) артық емес. Бірақ, Қанатқа берген дауыстардың көп болуы — қазақтардың объективті баға бере алмайтындығының нақты көрсеткіші.
Қысқаша анықтама:
Бокста 4 белбеу бар — Бүкіләлемдік бокс ассоциясы WBA, Бүкіләлемдік бокс кеңесі WBC, Халықаралық бок федерациясы IBF және Бүкіләлемдік бокс организациясы (ұйымы) WBO. Осылардың ҮШЕУІ Геннадийде. Ал Қанатта бірі де жоқ. Бар болғаны Кариб аймағының белбеуі ғана бар. Осыдан, кімнің жетістігі көп екенін көруге болады.

Ал енді 2015 жылы спортшылар қандай жетістікке жеткендігіне келсек. Қаржылай жағынан Гена алда әрине: бұл жерде ақылы трансляция мен Айфонның рекламасы да бар, бокстан басқа. Ал Қанат ондай жетістігімен мақтана алмайды. Спортқа бұның үлкен қатысы бар. Себебі, неғұрлым спортшы танымал болса, соғұрлым спонсорлық келісімі де жоғары болады.
Кәсіби спорт жағына келейік: Қанат 2015 жылы 2 кездесу өткізді. Бірі — наурыздағы Орландо Эстрада болса, екіншісі — Джонатон Батистаға қарсы қарашадағы (ұмытпасам) кездесуі. Сөзсіз, екеуінде де жеңіс. Қанат мықты екенін дәлелдеді. Алайда, Головкиннің өткізген жекпе-жек саны да көбірек (3), Головкиннің қарсыластары да, дәлелдеген белбеулері де анағұрлым салмақты. Демек, осы көрсеткіш бойынша да Гена алда тұр.
Жо-жоқ, мына жақта мен Қанатты жаман спортшы деп тұрғаным жоқ, (өйтіп, бұрмалар алатындардың санасына сәуле шашылсын). Айтпағым, Қанат қазақтың толағай сардары, алайда, 2015 жылдың "Үздік спортшысы" номинациясына Генадий Головкин әлдеқайда лайықты.
‪#‎GGG‬ әлдеқайда лайықты, елімізге әкелген атағы жағынан алып қарасақ та. Өзгелердің бәрінен. БІрақ, Қанаттың сауалнама бойынша көш бастап тұрғаны — біздің халықтың объективті жауап бере алмайтындығының дәлелі ретінде бағалап отырмын. Жүйрігіне тиісті бағасын бере алмаған ел ертеңіне дұрыс баға бере алар ма…

"Қазақтың киносы нашар", «Анандилер қаптап кетті» деп жиі жазылып жатыр. Сонымен қатар, «бізге өз геройымыз керек» дейтіндер де аз емес. Тағы біреулер (дұрысы тағы мыңдар) шенеуніктерді жамандауман өмір бойы әлек.
Екеуінің де мемлекеттік маңызы

Түн батса да қыңыр ойлар маза бермейді. Сондай жаман әдетіміз бар. Сейдахмет Құддықадамның кітабын оқып жатсам да қатты «миыма кірер емес». Есіме "Үркер" түсе береді…
Мектептің кітапханасына жиі барушы едім оқушы шағымда. Кітапхананың жоғары

Желтоқсанның 3-4 Павлодарда «Білім және бизнес» форумы өтіп жатыр. Еліміздің 4 аймағынан келген студенттер, «Енактус» ұйымының мүшелері. Алғашқы күні тренингтер мен кездесулерден құрылды. Кездесулердің ішіндегі үздік деген, нақты жұмыс жасап жатқан

Өткенде семинар өткіздім, жастар басқармасы сұраған соң барымызбен бөлісуден бас тартамыз ба. Семинардан соң жаныма бір қыз келі:
— Мен медициналық оқуды бітірдім. Халықаралық волонтер болғым келеді. Не істесем болады? — деді.
— Қызылжартыай

Ана жақты бір қыз "қандай үлгідегі қыз көзге түседі?" деп сауалнама ашыпты. Жауабын бердік те, кездескен қыздарымыздың, досымыздың басынан кешкен оқиғаларындағы қыздардың киім үлгісін еске ала бастадық. Осылайша рейтингін жасаған ек.

Спорттық

— Осы аптаның 13-і жұмаға келеді, қорқасын ба?
— Ой, фигня же, а пятница қасиетті күн

Білгендердің айтуынша, АҚШ-тың кинотеатрларында «13» нөмірлі орындық жоқ, 13-қабаты жоқ қонақ үйлер мен ірі сауда орталықтарын да кезіктіруге болады.