Қарбыз маусымында ескеретін қағидалар. Қайдан алған жөн? Базар, жол бойы мен супермаркеттегі қарбыздарға зерттеу. Эксперт пікірі.

Жаз келе барлығымыз көптен күткен демалыста әлдебір жаққа аттанып, жаңа әсерлер алып, күнге қыздырынып, суға шомылып, жыл бойына жететін күш-қуат жинап алуға тырысамыз. Біреу демалыс дегенді тек шетел асумен байланыстырса, басқалар өз еліміздің көркем табиғатына жететіні жоқ деп санайды.
«Кешкі кездесу» бағдарламасының алдағы шығарылымы осы демалыс тақырыбына арналмақ. Студияға жасы 80-нен асқан Лена Тоқсанбаева әже келеді. Ол зейнетке шыққан сәттен бастап, шетел аралауды бастаған. Немересі Айдын Тоқсанбаева екеуі Еуропада, Америкада, Азияның бірнеше елдерінде болған. 80-нен асқан әжей құрлықтан құрлыққа ұшақпен қиынсынбай жол жүреді. Одан бөлек, студияға демалыс үшін тек Түркия мен Мысырды таңдайтын Арай Дегенбаева мен Жұлдыз Дүйсенова келеді. Олар отбасымен ылғи 1 млн. теңгеге қыдырады екен. Ал 35 елде болған саяхатшы әрі журналист Роза Есенқұл керісінше 300 мың теңге ғана жұмсап, демалуға болады дейді. Өзі оның жолдарымен бөліседі. Бағдарламаға қатысатын профессор, медицина ғылымдарының докторы Оразбай Әбдіқадыров тек елде демалған дұрыс деп санайды. Ол көбіне шипажайда демалады екен. Студия қонағы ретінде шақырылған шипажай өкілдері мен тіс қаққан туристер қай жерде көп шығындалмай, жақсы демалуға болатынын айтып береді.
Алдағы демалысты қызықты еткіземін десеңіз, Еуразия бірінші арнасындағы «Кешкі кездесу» бағдарламасын сенбі күні сағат 21:00-де тамашалап, кәдеңізге жарайтын көптеген пайдалы мәлімет алыңыз.

Жаз сайын еліміздің һәм жақын шетелдің бір-екі қалаларын аралап бару жақсы дәстүрге айналып бара жатыр. Мақсаттары әрқашан әртүрлі, қыдырып, я білім алу, туысқандық, немесе жастар лагеріне. Осы жолы еліміздің ескі шаһарларының бірі — Шығыстың қазрігі астанасы (әлбетте, семейліктердің ашуын келтіру үшін жазып жатқаным жоқ) Өскемен қаласына ат басын бұрдым.
Өскеменге жазда келсеңіз бірден көзге түсетіні — ағаштар, парктердің көптігі. Қазақстандағы жалғыз парк осы қалада, Жастар саябағының ортасында отырып, көліктің дауысын есітмейсіз.

Көшеде жайқалып ақ қайындар жатыр. Әрине, қаланың жасыл болуы себебі — экологиясының нашарлығында, әсіресе, «выброс» кезінде. «Выброс» — деген ірі өндіріс орындарының зиянды заттарды шығаруы деп дефинициаласам болады-ау.

Қаланың ішінде «ескілік» дейміз бе, «ретролық» дейміз бе, әйтеуір, кешегі заманның иісі аңқып тұр. Әсіресе, көп қабатты үйлердің мүлдем жоқтығында бір кешегі күннің ала алмай кеткен өші жатқандай.
1720 жылы негізін қалағандықтан болар, бұл қаланың адам саны Павлодар, я Қостанайдан аспаса да, алып жатқан аумағы әлдеқайда үлкен боп көрінді. Яғни, кеңес заманында жоспар бойынша салынған қалалардан қарағанда, елу жыл сайын өз орталықтары мен әкімдіктері пайда болғандықтан сондай-ау деймін. Алайда, сол ертедегі орталыққа бармаса болмайды.


Кешегі көпес қыздарының үйлері бүгінде сұлулық салондарына айналды.

Мына ғимараттың не болғанын білмеймін, алайда, олимптай көршісі барына қарттың мәз еместігі көрініп тұрғандайын.

Өскеменнің көліктерінде де кешегі күннің суықтығы сақталғандай. Ал мына бір көліктің не үшін арналғаның әлі де түсінбей келемін.

«Кеңес Үкіметіненбіз» деп зарлап тұрған тағы бір өзгешелік — автобустар. Жаңа автобустар Астанада бар, Алматыда, бар, Павлодарда бар, бірақ, Өскеменде емес.

Мені «Семейде жасалынатын автобустар бар» дегенге көндіргісі келді, тіпті біреуін көрсетті, сол біреуін көрсетіп отыру үшін әкелген-ау деп қалдым. Қаланың лас болу себебінің бірі осы ескі автобустар да болуы мүмкін.

Жаңадан не бар деген сұраққа "Қазақстан 2050" деді.


Еліміздің шағын және орта бизнес өкілдерінің креативтілігіне қашан да сүйсініп қараушы ем. Мына бір шауырма шығарушылар Макдональдсті теріс аударып тастады.



Мына бір ғимарат жәндіктердің музейі екен. Әрине, ол осындай болуы тиіс, пластмассалы таэурлерде жәндіктер бола алмайды ғой.

Бұл қалада бәрінен де таңқалдырғаны — депутаттардың қоғамдық қабылдауы. Ешбір пафоссыз, еш мақтанышсыз таңдалған офис.


Бәрінен де халқының жол жүру ережесін сақталуы ұнайды. Жасыл жанбағанша ешкім жолды кесіп өтпейді, көліктердің бар-жоғына қарамай, себебі, бұл жерде милиция көп.

Иә, әсіресе, маусым айында қоғам сақшылары көп болады. Жыл сайын бұл жаққа бір елдің басшысы келеді екен. Бір уақытта.

Олар өте көп, әрбір жерде, олардың отыру пунктері бір жағынан шаурма жасайтын бутикке, бір жағынан кішігірім кафеге ұқсайды.

Бұл қаланың басты өзгешелігі — 4 жағалаудың болуы: Ертістің екі жағасы мен, Үлбінің екі жағасы.

Үлбі Кенді Алтайдан бастау алып, Өскеменге келген сәтте Ертіспен бірігеді. Желтоқсанда қатып, сәуірде молданатын қасиетке ие.


Заречный базары — барлығы көк түсті палаткаларда болғаны қызық.

Мен білетін Тимоштардың барлығы «ТамЕрлан» еді, мына бір сауда үйінің атауы Шығыстың Ресейге жақын болуы себепті ме деп қалдым.

Ғимарат үстіндегі жарнама жақсы дамыған қала. олар барлық жерде. Әрбір ғимараттың үстінде. Олар барлық жерде!



Өскеменнің басты символы — "Қазақстан" «голивуды».

Иә, бір қарағанда Ресейдегі Барнаул, Омбы қалаларының типінде. Сырт көзге қазақ санының басымдығы көрінбейді. Заманауи ғимараттар мен биік мұнарлар, тұрғын-үй кешендерін кездестіру қиынға соғады. Бірақ, соған қарамастан, жаз айларында бір қыдырып қайтқыңыз келсе, тауды көріп, тамаша парктерде серуендеп қайтқыңыз келсе — Өскемен керемет қала.
Келетін болсаңыз, ешбір қаламызда жоқ таза орыс асханасынан дәм татып қайтыңыз.

-Әке, ұзақ құсы оңтүстіктен ұшып келгелі қанша күн болды?
-Бір ай.
Таудың беткейін жапқан қар сұр тартып, ауа қызған сайын еріп, суға айналып жан-жақтағы тоң топырақ бетін жұмсартып, тау үстін шаю үшін төккен судай ақты. Сай-саладағы жылғаларға жинақталып, шағын өзенге қосылып оның күз айындағы салқын салмағын, қыс айындағы шөлін, шілде айындағы жайбарақат ағысын көктемдегі тентек, табанды мінезіне айырбастады. Тасып аққан судың даңғыр-даңғыр, ду-ду дауысы айналаны толтырды.
Күн ұзарды, түн қысқарды. Жазық беткейде, ойдымда, түн бетінде, жиналған судың беті қатпады. Ойдымдағы су сағат, күн санай иреңдеген, тебінген ұсақ-ірісі бар көгал жәндіктерінің дернәсілдеріне толды. Өйтпесе, көгал маса шіркейсіз, жорғалаған қоңыз, иреңдеген құртсыз иесіз қалар ма?
Сабағы жіңішке, қылтаң жас шөпті қара топырақ бетіне қадап, аптаға кешіктіріп көктем жасыл кілемін тоқып бітірді.
Бір жағы жартас, екінші жағы тік, ат-арба жүріп өтетіндей енді сайға жайылып аққан өзен сабырлық танытты. Тереңдігі қызыл асықтан аспайды. Су астында тастың үгіндісі құм болып жайылған. Тік түскен күн сәулесін шымырланғанған су бетінен шағылып жылтылдап, алма-кезек жанып өшіп, күн түсті ұшқын шашудан тұратын пердемен өзен бетін жапты.
Итмұрын қызғылт, мойыл ақ түсті гүлмен гүлдеді. Гүлден-гүлге бал арасы қонған шақ.
-Жаз шықтыма?
-Жаз шыққан жоқ, біраз күн қалды.
-Жаз шыққанын қайдан білеміз?
-Бақбақ гүлдеп гүлін ақ мамыққа айырбастағанда жаз шығады.
-Жазды сағындым. Әке?
-Не болды балам.
-Бақбақ гүлдеп, гүлі тез ақ мамыққа айналса ғой.

Бұның орнында «Уайтхиллдық Уайтмәунтейнде» деген пост болу керек ед. Бірақ бұл жазда (өк. орай) еш қалаға шыға алмадым. bizbike ренжімес) Уайтхиллдық Уайтхиллда!



Ақтауға мүмкін осы қыста барып қаларм, әдеттегідей.) Ал әзірге көктемгі Орал, қысқы Атырау мен Ақтөбеден кейін, соңғысының жазғы түнгі көрінісін нысанаға алуды жөн көрдім.

Осылайша, жаз да өте шықты. Біреулер үшін бұл мезгіл майдай жақса, біреулерге керісінше аллергия деген бәле тауып берді. Ал шілде тіптен қазан айына айланғандай әсер қалдырд. "Құқығымды" қайтарғаннан кейін, бензиннің қымбаттағаны болмады енді, амал нешік… Шаң-тозаңға деген аллергияның қандай болатынын білдім өз басым. Мұрыннан су тоқтатпай, тамақ қыштыртып, қайта-қайта түшкіртіп, көз аштыртпаған жаз алдыңғы күні «чао бол» деп, соңғы кешінен аз-маз суреттер қалдырды:

Ауылда өстім өзім. Ауылда жаз келісімен аяқ киім дегеннің не екенін ұмытасың. Жалаң аяқ шауып жүргенің. Күзге қарай аяғың күс-күс болып, табаның жарылып, қысқа қарай қалпына келеді. Ауылда ойынның неше түрі бар. Кейде дарияға шомылуға барасың. Жолда аяғыңа міндетті түрде «тікенек» кіреді Әсіресе, табаныңа кірсе жәмән болад. Алынуы қиын. Ал сіздерге сұрақ «Аяққа тікенек кіреді ма?»
гөгілден тікенектің суретін таппаған соң осы суретті қоя салдым. Бірақ, мұндай тікен деп ойлап қалмаңыздар, бұл тікенек аяқ қана емес, қай жеріңізге кірсе де оңдырмайды)))

Өз басым ыстықтан көрі салқынды жақсы көремін. Қыста тоңа қоймайтыныма көп жұрт таңырқайды. Бірақ, мұның тақырыпқа қатысы шамалы.  

* Есі дұрыс адам Түркістанға жазда қыдырып бармайды" Ж.Ертай. Рас айтады, Рас!

Биыл сайтымызда жазғы сылбырлық болмайды ау деген ойдамын. Жаңа қосылған қолданушылардың белсенділігі осындай жорамалдарға негіз болып тұр

Сайтқа аздаған қосымша функциялар қостым:

1. Сайттың төменгі бөлігіне Инфо Панель қосылды. Ол жерге рейтингі 20-дан жоғары кездейсоқ жазбалар шығатын болады. Жеке хаттар мен жаңа пост бастау батырмалары да сол жерде орналастырылған. Төменгі сол жақ бұрыштағы КерекИнфоПанель батырмасын басып, сол кезде көрсетіліп тұрған тақырыпты оқи аламыз және оң жақтан соңғы 24 сағаттағы, 7 күндегі, 30 күндегі және жалпы бүгінге дейінгі ең үздік жазба, пікірлерді көре аламыз.

2. Ішіңіз пысып отырса сайттың оң жақ бөлігінде орналасқан кубикті басып қалыңыз. Ол жерде де кездейсоқ жазба шығады (рейтингі 20-дан жоғарылар ғана)

3. Жазбаларды әлеуметтік желілерде бөлісу батырмалары өзгерді. Ұнаған жазбаларды батылырақ шейірлей (share — ағылшын тілінде бөлісу) отырайық.

4. Жазбаның кей жерлерін тіркелмеген сайт қонақтарынан жасыру функциясы қосылды. Мысалы мақалаңызды тек сайт қолданушылары ғана оқысын десеңіз мақаланың басына анонс жасаңыз да, қалған бөлігін мына тэгтың ортасына қойсаңыз болғаны:

<hide>мәтін</hide>

Алдағы уақытта басқа да қосымшалар қосылатын болады және жазда қызықты іс-шаралар өткіземіз. Бізбен бірге болыңыз!

Биылғы қыс жаныма мұң сыйлаған
Мен енді терең деммен күрсіне алам
Әжем кетті Фәниден Бақи жаққа
Кеудеме шуақ құйып, нұр сыйлаған

Көктемде қуантпады жылдағыдай
Айымның сол жағымнан туғаныма-ай
Мамыражай мамырда атам кетті
Болар деп кім ойлаған тура былай?!

Демеймін әлі шикі бозөкпемін
Келмейді бірақ жылап безектегім
Жаныма бір жылылық сыйлаңдаршы
Жаз бен күз күтіп тұрған кезектерін

Шіліңгір шілденің шыжыған күнінің аяғын ала бере, екеуі ауыл шетіндегі өзеннің жағасына келіп отырды. Дәлірегін айтқанда шашын бір жақ иығынан алдына асыра салған Маржан отыр да, Ерлан екі қолын желкесіне қойып шалқасынан жатыр. Екеуі де биыл мектеп бітіріп, қалаған оқуларына түсті. Бұларды қинап тұрған бір ғана жайт екеуінің екі қалаға оқуға түсулері ғана. Қыздың арқа тұсынан көз салып отырған жігіт, оның самал желмен жай ғана желбіреген шашының исін жұтып-жұтып алғысы келгендей кеудесін кере демалды. Қыздың ақ көйлегінің астынан төстартқышы анық көрініп тұр. Бұл екеуі төстеріне төстерін тигізіп билегендері болмаса, бірер мәрте сүйіскендері болмаса, көп қыдырмаған да еді.
-Маржан, енді екеуміз екі қалада оқимыз. Демалыс кезінде ауылда кездесіп отырамыз десек те, екеуміздің арамыздағы сезімнің өршу-өршімеуі белгісіз. Сенің ана жақта біреуді ұнатып қалуың, менің де басқа қызға сезімім оянуы мүмкін. Сен қалай ойлайсың?
-Ерла(қыз оны неге екенін кім білсін, бірінші рет осылай атады), бір-бірін күту деген жетпісінші-сексенінші жылғы кітаптардың кейіпкерлерінде ғана бар болар бұл өмірде. Ештеңеге кепілдік бере алмаймыз.
Жігіт басын көтеріп, жайғаса отырып, қызды қапсыра құшақтады.
-Олай болса маған төсіңді көрсетші…

«Махаббат тоннелі» деп аталатын осы бір ерекше жер Украинаның Ровно деген қаласынан 24 шақырым жерде орналасқан Клевань ауылына жақын жерде орналасқан.

Жаз жақындаған сайын интернеттегі белсенділік те азая бастайды. Осы сылбырлық маусымы енді басталған сияқты. Ешкім ештеңе жазғысы келмейді, пікір жазуға да ерінеді

Күзге дейін осылай енді…

Жаз шықты. Енді күннің ыстығына шыдамаған кей ағайындар "Қыс қашан болады?" деген ойға да ерік берері анық. Жаздың ыстығында балалар болмаса ересек адамдар, қыз-келіншектер күнде өзенге барып шомылмасы анық. Оның үстіне барлық ауылдардың маңында ыстықтасаң суды күмп еткізіп сүңгіп шығатын өзеннің жоғы да рас. Осындай сәттерде ауылда душтың қадірі артып шыға келеді.Біздің бала кезімізде солай еді әйтеуір.
Сырт келбеті ауылдың дәретханаларына ұқсайтын,үстінде 200 (көбіне солай) летрлік бөшкенің бүйіріне кранник орнатып қоя салған кабина. Таңертең құйған суың түс ауа жып-жылы болып шыға келеді.Су соратын насостары (мотор) барларға рахат,әлгіні лезде толтырып қоя салады. Кейбір душтардың суы сол үйдің балаларының мойнында. 12 летрлік екі шелекті екі қолына ұстап 10-12 жасар балалар қисалаңдап бөшкенің 200 летрлік болғанына нәлет айтып толтырып жүргені.
Кей кездері сол ауылдың душын да сағынамын.

Басқаларды қайдам, өз басым күз мезгілін онша ұнатпаймын. Бала кезден.

Дәл қазір Астанада түні бойы жауған жаңбырдан жер деген лайланып, күн бұлттанып, ызғарлы жел ұрып тұрғаны.

Күз келсе болды, онсыз да жүдегіш жаным екі есе жүдеп салады. Күз келсе болды, онсыз да депрессияға жиі түскіш басым, екі есе жабығып кетемін. Күз келсе болды, онсыз да мұңлы ойларымның мұхитына екі есе белшемнен бата түсем. Сол кезде жарқ-жұрқ етіп жүретін, ешқандай ауа райына, ешқандай мезгілге пысқырып қарамайтын адамдарға қызығып қарап қаламын. Қалай осылар сияқты ештеңені көңілге алмай жүруге болады деп? Сосын күз мезгілін ұнатам дейтіндерге де таң қалам. Жаны соншалықты қартайып кеткен бе деп. Жас адам көктем мен жазды жақсы көрмеуші ме ед?..

Күздің де өз әдемілігі, өз қолтаңбасы, өз сұлулығы бар. Бірақ, менің ішкі дүниемдегі жайнаң қаққан жаз айы мен көктемге қарама қайшы келетін құбылыс.

Ойладым, неге күзді ұнатпаймын деп. Күз кәрілікті бейнелейтін сияқты. Күз өміріңнің көктемі мен жазы мәңгі тұрақтамайды, ертең сенде мен сияқты қартайып, осылайша бар байлығың жапырағыңнан да айрылып, ақ қырау мен үскірік шалатын қарттыққа да (қыс мезгіліне) жетесің дегенді тұспалдап тұрғандай. Иә, білем, қарсы уәж айтқыңыз кеп тұр, “адамдар күзде де күледі, күзде де тойлайды” деп. Бірақ, сол Адамың көктем мен жазда да “жылайды”.

Адамның қуанышы мен қайғысы мезгілді таңдамайды. Жылағысы келген адам күзің не, жазың не, өкіріп отыруы мүмкін. Айтқым келгені, күз мезгілі – онсыз да өмірдің шындығына қасқайып тура қарайтын жандарды өткінші жалғанның бейнесімен екі есе қауыштырып, одан сайын қамықтыра түсетіндігінде.

жаз болады дегенге іштей дайындығым болады жылда, білмеймін жаздан көп нәрсе күтемін. Прям іштей пландап тастаймын, себебі, көбіне, жаз айында менде депресняк болады екен  неге дейсіз ғой, күн ұзақ өзімді алдаусыратын нәрселер көп болмаса, іш пысқандықтанда депресняк бола береді менде))). Май айына дейін біраз іс тындырамын деп план сызып, қағазға жазып қоям, яғни өзімді қызықтырған курстар, жаңа хобби түрі(ия/ия менде хобби жылдам/жылдам өзгеріп тұрады). Быйыл жаздың күтпеген кездесулерге толы болды, максимум бәріне үлгеруге тырсып бақтым, көп нәрсе үйрендім , ух бұл жазда аса ішім пысқан жоқ. Енді алда күз келеді, бәрі жақсы болса екен сендерде, менде.
Бұл жазда витердегі танысқан адамдар тізбегі, ұмыт болсам кешірім өтінем.