ТӘРТІБІҢІЗГЕ ҚАНДАЙ БАҒА АЛДЫҢЫЗ?

Кезінде бастауыш  сыныпта «Тәрбие сағаты» деген болатын. Апта сайын оқушының тәртібіне де күнделікке арнайы  баға түсетін: «Тәртібі: 5»-деген  сынды...Қазір біз сол тәрбие мен тәртіпті шатастырып  алмадық па??? Ылғи белгілі бір тәртіппен өмір сүріп, жоспармен әрекет ететін адамдар бар. Олар аяғын аттап басса, болжап, алды-артын байқап отырады. Олар аяқ астынан шешім қабылдамайды, кеңеспей әрекет етпейді. Көшеде сырын білмейтін қызға жақындағанша, ортақ таныс арқылы немесе жұмыста танысқан дұрыс,- дейді. Тіпті даусын шығарып, шынайы күлуді де әдепсіздік санайды. Өмір сүрудің өз тәртібі бар деп біледі. Ұйқыдан оянған соң бірден жатын орнын жинайды, сосын барып беті-қолын шайып, кешке дайындап қойған киімін киеді. Таңертең көңіл-күйі өзгеріп, сәйкесінше басқа киім киіп кету — тәртіпке бағынбаудың белгісі. Сол сынды үйдегі тұрмыстық заттардың да орны ешқашан өзгермейді,  барлық қажетті заттар да алдын-ала сатып алынған. Ештеңені лақтырмаған дұрыс, ертең керек болып қалуы әбден мүмкін. Жұмысы  тындырымды, қоғамға пайдасы болсын-болмасын, оқыған мамандығының иесі болу — әлдеқайда артығырақ. Өйткені «тәртіпке бағынған құл болмайды».  Міндетті түрде дұрыс жаста тұрмыс құрып, әулетке дұрыс қызмет ету керек. Баланың тәрбиесі де тәртіпке негізделсе, адам болады. Тәртіптен басқа таңдау жоқ!  Жақында бір танысым «енді жағдайыңды жасап тастадың, тұрмысқа шық, жаққсыыы жігітпен таныстырайын»- дегесін, келістім. Саған хабарласады деген соң, суретіне де қарамай, ештеңе сұрастырмастан, мақұл дедім. 3-4 күннен соң мырзам хабарласып (таңғы8:30-да), кешке 18:30-да жұмыс жағыңызға келемін деді. (Бәрін сұрап-біліп алған ғой). Тәртіппен жүретіні көрініп-ақ тұр. Ойбай мұнысы несі, кешке жұмысым нешеде бітеді, эфир уақыты әрқалай, шығармашылық саладамыз дегендей, — деееп ойланып, мен отырмын. Ұйқым да шала ашылған, даусым қырылдап тұр))) Сосын не де болса кешке хабарласыңыз 18:30да, жауабын берем дедім. Сонымен 18:30. Хабар жоқ… звондамағасын, келмес деп үйге жиналдым. Сөйтсем әлгі жігіттің тәртіптілігі сонша,  18:30-да  шығып, 19:00-де менің жұмысымның алдындамын деп  звондап тұр. Күннің суығында маған бола келді-ау,- деп шықтым кездесуге. Түріне қарасам,  соннндай  тәртіпті! Өзім сәл тұмаулап тұрғам, қара суықта ең болмағанда кофе ішеміз-ау деген ойым да жоқ емес. Сөйтсем, бейтаныс адамдар өздеріне аса жұрттың көзі түсе бермейтін, кең жерде тілдескен дұрыс деген «ереже» бар екен) Сол «тәртіп» бойынша дірдектеп туфлида мен келем… Ол өзінің «тәртіпті» өмірінен сыр шертуде… Жалпы өмірде өз принциптерімді өзгертпеймін,- дейді… Еее, ережесі көп екен,- деп түйіп қойдым.Құдай-ау, ананы істеуге болмайды, былай еткен бұрынғылар, ана қылық қоғамға  қарсы, мына образ қызға жараспайды дегенде, ұялтады-ау басында… соңында ішім  пысып кетті. Е қошы-ей дегің келеді. Әркімнің өз таңдауы бар ғой, санасы мен есі жеткен жерге дейін бақытты болсыншы, шаршамашы енді,- дегің келеді. Тал бойы сондай тәртіпті, кеудесінде жаны бар, «жыны» жоқ сондай адамдарды жек көрем. Бойыңды еркін ұстап, асықпай керіліііп, рахаттанып күліп алшы, -дегің келеді. Меніңше, адам өзін тәртіпке бағындырам деп, қатты қорламауы тиіс. Өзі ме, өзге ме, ойлап тапқан «образдың» құлы болудың қажеті жоқ. Қоғам бізге белгілі бір принциптерді таңып тастағаны анық. Әрине, тұрпайылық пен дөрекілікті насихаттаудан аулақпын, жалпыға ортақ рухани ұстанымдар бар. Бірақ тәлім мен тәрбиені темірдей тәртіпке, қатып қалған қағидаға ауыструдың еш қажеті жоқ-ау.

Түс деуге де қолым бармай тұр, еске алу — десем, шындықтың ранчосына жақынырақ болар. Очм, ұйықтап жатып, ертедегі бір кадрды айна-қатесіз қайталап көрдім дә*.
Очм, көршім Сержан ата таң ата ауласындағы сәкіде ұйықтап жатқан үлкен жанұясының апшысын қуырвататын:
— О, мәжігүндер**, кещелер***, жатыпішер ептібайымайдтар, тал түс болды ғой, алты болд

Қазіргі кезде "өлім оқиғасы" әскерде жиі орын алып барады. Соның салдарынан бір отбасы жалғызынан, бірі тұңғышынан, енді бірі кенжесінен айырылуда.Темірдей тәртібі бар "мекен"-ге қаншалықты көңіліңіз толады? Сіз болашақ ата-ана ретінде (немесе ата-анасыз), не айтар едіңіз?

2011 жылдың 25-ақпанында сағат 11.00-де Алматы қаласының ресми веб-сайтында www.almaty.kz «Көк базар аймағын абаттандыру» тақырыбында интернет конференция өтеді.
Қала тұрғындарымен On-line желісі жүйесі бойынша өтетін жүздесуге Медеу ауданының әкімі Сұлтанбек Мәкежанов, СЭС, ІІД, Алматы қаласы Жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасының өкілдері, Көк базардың әкімшілігі қатысады.
Алматы қаласы әкімдігінің баспасөз қызметі.

Дереккөз: «Алматы ақшамы» газеті.

Мектептегі еркін жүріс — тұрысымызды көріп жүрген үлкендер бізге «Біздің кездегі мұғалімдерді айтсаңдаршы, анау жақта келе жатқанда асығымызды тастай салып қашатынбыз»-дейтін.
Иә, мектепте қорқатын мұғалімің, тыңдамайтын мұғалімің болады. Бірақ бүкіл оқушы, бүкіл сол мектепті бітірген түлектер силаған ұстаздар да болған, қазір бар ма жоқ па білмеймін.
Біз мектепке барғанда (айтпақшы «нәлевойдың» құрбандарының қатарындамын) Жұмкен(әйел кісі) деген кісі деректір еді. Марқұм жақсы адам еді. Ұрысқанда бүкіл мектеп тынышталатын.Физика саласынан берді-ау деймін.«Көзіңді шұқып алайын ба?» деп үлкен кластың балаларына ұрысып жатқанын талай көргенмін. Мен де осы мұғалімнен қатты қорқатынмын.Жұмкен мұғалімдердің ағайындарымен қыз алыстық. Құдандалы болдық.Бірде олар жақтың бір тойы болды.Ол кездің тойлары палаткада болушы еді ғой.Әжеме еріп мен де бардым.Деректірімізді көріп қорыққаным сонша палаткаға кірмей қашып кеттім. (сол жылдары түнде қыдырған, тойға барған оқушыларды «линейка»деген пәлеге тізіп шығаратын)Әжем сөйлескен болуы керек палатканың артынан Жұмкен мұғалімнің өзі алып кетіп еді сол кезде мені.
Кейініректе ағамыздың тойы болды ауылда.Палаткада. Бұл жолы Жұмкен марқұмның шәкірті Нұргүл мұғалім жүрді тойда.Мектептің қарапайым қазақ тілі мұғалімі. сол тойға келген оқушыларды «линейкаға» тізіп шығарып: «Жакуповты қараңдаршы той бойы палаткаға кірмеді, сыртта самаурын жағып жүрді»деп бір ұялтып өткен.