Көптеген адамдар демалысын теңіздегі құмды жағажайда, керемет әдемі таулар мен сарқырамаларда немесе шаңғы тебу орталықтарында өткізіп жатады.

Сондай-ақ, саяхат кезінде қорқыныш сезімін бастан өткізгісі келетін туристер да бар, олардың көбісі өмірдің құндылығын түсіну немесе қиындықтардан қорықпауды үйрену үшін қорқынышты орындарда демалуды қалайды екен.

Толығырақ мына сілтемеден оқи аласыз: Әлемдегі ең қорқынышы туристік орындар

Шаршау, бойкүйездік, жалқаулық, ұйқысыздық, тершеңдік, денеден және ауыздан шығатын жағымсыз иіс… Мұндай жайсыздықтан бауырды тазарту арқылы құтыласыз.

Толығырақ мына сілтемеде: ​БАУЫРДЫ тазалауда қателесуге жол бермейтін БЕС қағида

Қазіргі өмірдің қарқыны өз ережелерін қалыптастырып жатыр, оның ішіндегі ең бастысы – мобильділік.

Еске алсақ, 20-30 жыл бұрын көлік жүргізетін әйелдер өте аз болған. Ал бүгінде, бағаның құлдырауына, несиелердің болуына, көлік құралдарының қол жетімділігіне, сондай-ақ автомектептердің көп болуына байланысты, әйелдердің де көлік жүргізуі ер адамдар сияқты үйреншікті көрінеді.

Толығырақ мына сілтемеде: Әйелдерге арналған ең қолайлы көліктер қайсы?

Ел арасында ұл бала «кіш етіп» қойса, "қарбыздың суы" деп, ал қыз баланыкін «ащы иісті» санайтындар бар. десек те, зәрдің өзіндік өткір иісі болатындықтан, қайсысы болмасын, тиген жерінде «жұпарын» қалдырмай қоймайды.

Бұл мәселе кез-келген кішкентай сәбиі бар отбасында бар. Бала қашан өз бетінше айтып немесе түбекке отыруды үйренгенге дейін кез-келген жерде «кіш» еткізіп жіберіп жүре береді. Тіпті қазір бір реттік жөргектер болса да баланың денесі «демалуы» үшін пайдалануды азайтамыз. Сондай сәттерде ғой бар мәселенің пайда болатыны.

Толығырақ мына сілтемеде: Кішкентай «кіш» етіп қойса иісі мен дағын қалай кетіруге болады?

Шаршағанда «зарядты» тек ұйқыдан алатын болсаңыз, онда жұмысыңыз өнімді болмайды. Психолог мамандар ұсынған мынандай 14 әдістің біреуін міндетті түрде жасаңыз!

Ұрыс-керістен соң, ашу тудырған жағдайдан кейін, көңіл күйді түсірген жағымсыз хабарды естігенде миыңыз тоқ көзінен ажырап қалғандай күй кешесіз бе? Тіпті, не ойлап отырғаныңызды ұмытып, ары қарай не істейтініңізді білмей дағдарып қалатыныңыз да анық болар. Не істеу керек? Миды қайтадан қуат көзіне тығып, мәселеге шоғырланған ойдың бағытын жұмысқа бұру қажет. Қалай?

Толығырақ мына сілтемеде: Шаршағанда «ЗАРЯДТАЛУДЫҢ» қарапайым 7 әдісі

ХХ ғасырдың көзін көрген жандарда «хит» болған гаджеттер болмаған деп кім айтты? Өз заманында көптің арманы болған бұлар…

Бүгінгі таңда тұтынушыларды таңқалдыру өте қиын. Себебі, пайдалану арқылы өмір сүруді жеңілдететін нанотехнологиялар, робототехника және т.б. өнертабыстар екі күннің бірінде шығып жатыр. Мысалы: көлемі 8 МБ флешкасы бар «кірпіш» телефонды жаңалық деп айта алмыз ба? Әрине жоқ, бірақ бұл құрылғы өз заманында әлемді өзгерткен құрылғы болған. Сонымен, өткен ғасырда әлемді дүр сілкіндірген гаджеттермен танысайық.

1. Regency TR-1 – алғашқы қалта радиоқабылдағыш
Шыққан жылы: 1954 жыл.
Бұл қалта радиосы Texas Instruments және IDEA компанияларының жасаған жобаларынан пайда болған. Өз заманында бұл радиоқабылдағыштың құны 50 доллар болды, бірақ аз сатылған. Бірнеше жылдан кейін Sony бұдан жақсысын шығарғанымен, Regency TR-1 сол кездегі рок-н-ролл-дың патшасы болып қала берді.

2. Zenith Space Command – алғашқы теледидарды басқаратын сымсыз тетік (пульт)
Шыққан жылы: 1956 жыл.
Әлемге өте кең таралған қашықтықтан басқаратын сымсыз тетікті Zenith Radio Corporation компаниясы (бүгінгі күні LG Electronics) ұсынған. 1950 және 1955 жылдары шығарылған тетік үлгілеріне қарағанда сымсыз тетік өте ыңғайлы болған және жоғары сапада жұмыс істеген. Тетіктегі түймелерді басқан кезде құрылғының ішінде алюминий өзегіне соғылып, ультрадыбыстық сигналдар арқылы жұмыс істеген. Өзек сияқты төрт қана түймесі болған: «қосу», «өшіру», «дыбысты реттеу», «арналарды төмен және жоғары» ауыстырып қосу.

3. Lear Jet Stereo-8 – бірінші көлік магнитофоны
Шыққан жылы: 1965 жыл.
Бүгінде аз қолданылатын касеталарға арналған магнитофон «көлікте ән тыңдау» деген ұғымды алып келді. LearJet Stereo-8 алғашқы ойнатқыштары Ford маркалы автокөліктердің бір ерекшелігі ретінде пайда болды және бұл үлкен өзгеріс енгізді. Көлік жүргізушілері осыдан кейін, көлік айдағанда сүйікті әндерін тыңдай алатын болды. Бірақ, бұл күйтабақтардың ленталары қысқа болды, нашар естілді және ойнатқыш көп орын алды. Содан соң, 1970-жылдардың басында ықшам аудиотаспалар, кейінірек CD-дискілер пайда бола бастады.

4. Polaroid SX-70 Land Camera – алғашқы жедел баспасы бар фотоаппарат
Шыққан жылы: 1972 жыл.
Бұл құралдың линзасына қарап, түймені басасыз және фотосуретіңіздің қалай көрінетінін қадағалайсыз, барлығы өте қарапайым. Содан кейін, автоматты түрде дайын суретіңізді шығарып береді. Суретті көру үшін ұзақ уақыт күтудің керегі жоқ – ол дайын! Бұл гаджет осылай жұмыс істейтін болды. Сондай-ақ, бұл құрылғыға деген қызығушылық өте көп болды, тіпті бүгін де бүкіл адам осы гаджеттің дамыған түрлерін қолданады.

5. Texas Instruments SR-10 – бірінші көп функциялы шағын калькулятор
Шығарылған жылы: 1973 жыл.
1970-ші жылдардың басында Техас Instruments бірінші қалта калькуляторын ұсынған кезде бәрі қуанған. Алайда, 1973 жылы әлем SR-10 моделін көрді. Бұл кері шамалар мен квадрат түбірлерді есептеу функциясын қолдайтын алғашқы жинақы құрылғы болды. Егер бұл өнертабыс болмаса, мектепте математика сабақтары қанша уақытқа созылатынын елестету қорқынышты.

6. Sony Walkman TPS-L2 – бірінші күйтаспалық аудиоплеер және әлемдегі алғашқы жеңіл құлаққаптар
Шығарылған жылы: 1979 жыл.
Sony Walkman TPS-L2 плеері – электроника әлеміндегі жаңа дәуірдің бастамасы. Классикалық дизайны бар ықшамдалған құрылғы бүкіл әлем бойынша музыка әуесқойларының жүрегін жаулап алды. Сонымен қатар, компания құлаққаптар үшін екі ұясы бар алғашқы аудиоплеерлерді жасады. Бұл әлеуметтік музыкалық ойнатқыштардың дәрежесін түсіріп тастауға көмектескен.

7. Motorola DynaTAC 8000X – бірінші ықшамдалған ұялы телефон
Шығарылған жылы: 1983 жыл.
DynaTAC немесе «кірпіш» деп аталатын, салмағы бір келіден асатын гаджеттің бағасы 3 995 доллар болған. Бірақ, бағасына сай телефон ретінде сөйлесуге және сымға тәуелсіз болуды сыйлаған. Сондай-ақ, «кірпіш» ұстаған адамдардың 30 нөмірді сақтауға, бір сағат сөйлесуге мүмкіндігі болған.

8. Nintendo Game Boy – шағын ойын құрылғысы
Шығарылған жылы: 1989 жыл.
Шағын ойын құралы шыға салып бүкіл әлем бойынша миллиондаған балалардың арманына айналған. Ол алғашында Game Boy монохромды дисплеймен жабдықталған және сұр түсті корпусы бар дизайнда шығарылды. Кейінірек үлкейтілген және түсті дисплейі бар қуатты және ықшам нұсқалары пайда болды.

9. Sony DCR-VX1000-miniDV — бірінші сандық бейнекамера
Шығарылған жылы: 1995 жыл.
Sony DCR-VX1000 miniDV бейне түсіретін және жазбаны жіберуге мүмкіндік беретін бірінші камера болды. Құрылғының бағасы 4 000 доллар болған. Көп ұзамай бағасы бойынша қол жетімді модельдері пайда болды. Құрылғы арқылы түсірілген бейне сапасы оның алдындағыларынан әлдеқайда жақсы болды. Елестетіп көріңізші: егер ол болмаса қаншама тарихи бейнелерді көре алмас едік.

10. M-Systems DiskOnKey – ең алғашқы флешка
Шығарылған жылы: 2000 жыл.
Көптеген жылдар бойы адамдар ақпарат сақтау үшін таспаларды қолданыа келген. Ал саусақтай ғана көлемі бар «қойманың» пайда болуы таспаларды қолданыстан ысырып тастады. Себебі, 8-ден 32 МБ-ға дейінгі жады бар USB-флеш-жинақтауышты пайдалану оңай болды. Сонымен қатар, DiskOnKey гаджеті ақпараттарды бір құрылғыдан екіншісіне көшіруге мүмкіндік сыйлады. Міне, осы өнертабыстардың арқасында бүгінгі қарыштап дамыған технологияға жетіп отырмыз.

Құрметті оқырман, ойланып қарасақ, біз білмейтін дүние көп. Сондықтан, танымыңызды кеңейтетін ақпараттарды оқып тұрыңыз!

Дайындаған: Б.Мейірханұлы ERNUR.KZ.

«Мен қандай әкемін (анамын)?» Бұл сұрақ сізді толғандыра ма? Жауабын білгіңіз келсе,…

«Мен қандай әкемін (анамын)?» Бұл сұрақ сізді толғандыра ма? Жауабын білгіңіз келсе, алдымен өз әрекеттеріңізді, балаңызбен арада қалыптасқан қарым-қатынасты саралап көріңіз. Қосымша астрологтардың сипаттамасын да ескеруге болады.

Тоқты
Тоқты әке балаларын шексіз жақсы көреді әрі оларды мақтан тұтады. Кез келген баланың тілін оңай табады, жақсы түсініседі, досы әрі кеңесшісі бола алады. Ал, Тоқты аналар көбінде қатаң принциптерді ұстанады. Ұл-қыздарының айтқанын екі етпеуін қалайды. Оларға өзгелерді емес, өзін бақылауға алып, аздап сабырлылықты үйренген дұрыс болар еді. Оған қоса, барлық жағынан бірінші болуды қалайтын Тоқты әйелдер өзгемен сайысса да, өз баласымен бәсекелес болмағаны жөн. Көбірек еркіндік беріп, өз жолын өзіне таңдату да олардың ақсап жатқан осал тұсы.

Торпақ
Торпақ-әкелер балаларға көп көңіл бөледі, сөйте тұра, көп нәрсе талап етеді. Өздері адалдық, шыншылдық, сенімділік үлгісін көрсете отырып, перзенттерін де осы қасиеттерге тәрбиелеуді мақсат тұтады. Торпақ аналар болса қамқор, сабырлы, асығыстыққа бой алдырмайды. Олардың балаларының үнемі қарны тоқ, киімі таза жүреді. Аталған белгі аясындағылар ұл-қыздарын барынша материалист қылып өсіруге тырысады. Нәтижесінде балалары дүниеқор, есепшіл болып шығуы әбден мүмкін.

Егіздер
Егіздердің ері үшін де, әйелі үшін де ата-ана болудың жүгі ауыр. Олар өздеріне уақыт пен көңілді көп бөлетіндіктен, өзгелерге аз қалады. Есесіне, перзенттеріне еркіндік көбірек тиеді. Балаларына сенім арта алады, тең дәрежеде сөйлеседі. Алайда, бала тәрбиесіне келгенде аса ұқыпты емес. Сол себепті де балаларының тиісті құрмет көрсетпеуі оларды таң қалдырмауға тиіс.

Шаян
Әдетте, олардан жақсы ата-ана шығады. Шыдамды, баланы шексіз сүйетін, кез келген мәселесі мен қызығушылығына ортақ бола алатын ата-ана. Шаян-әкелер қыздарына өте жақын болып келеді. Дегенмен, артық махаббатпен баланы тұншықтыру қаупі де бар. Оларға шектен тыс алаңдап, соңы бала еркіндігін шектеуге жеткізуі мүмкін. Тағы бір кемшін тұсы — Шаян белгісіндегілер өмірлік серігінен баланы жоғары қояды. Бұл жеке өмірге кері әсерін тигізуі ықтимал.

Арыстан
Арыстандардың балажандығы сонша, оларды жақсы көргенде өзін ұмытады. Өсіп келе жатқан бала бойындағы еш кемшіліктерді байқамайды, салдарынан түзету де болмайды. Ұрпағын бар қажетімен қамтамасыз етуге барынша тырысады. Осының бәрінен соң ұл-қызы өзіне құрметсіздік көрсете қалса, оған төзбейді.

Бикеш
Бикештер — тумысынан жауапты, байсалды адамдар. Олар бала алдындағы ата-аналық міндеттеріне де үлкен жауапкершілікпен қарайды. Әсіресе, Бикеш-аналардың балаға деген қамқорлығы ерекше. Олардың қамын ойлап, тәртіп пен пайдалы әдеттерді бойларына сіңіруге көп күш салады. Алдымен пайдалы іс, содан соң барып ойын деген қағиданы қатаң ұстануды үйретеді. Ақыл-ой қабілетін жетілдіруді басты орынға қояды. Ал, Бикеш ерлерді «жақсы әке» деп бағалау қиындау. Балалардың шуы мен еркелігін көтере алмайды, тынымсыздығына шыдамы жетпейді.

Таразы
Олар баланы қаталдау тәрбиеде ұстайды. Адамдарды құрметтеуді, олармен тығыз байланыста болуды үйретеді. «Адамның күні адаммен» дегенді жастайынан ұқтырады. Таразы белгісіндегілер — үйдегі үйлесімділікке ұмтылады және оны орната да алады. Ұл-қызының шаруасына көп араласа бермейді, алайда тәртіп пен тазалық сақтау — балаларға қояр басты талабы. Бұл белгі аясындағы ата-аналар ішінде көпбалалылар сирек кездеседі.

Сарышаян
Әдетте, Сарышаяндар үлкен отбасының отағасы не отанасы болады. Көпбалалы болғанды ұнатқанымен, оларға үлкен отбасыны басқару, отбасылық гармония орнату қиынға түседі. Билік пен мансапты ұнататын Сарышаяндар перзенттеріне қатаң талаптар қояды. Себебі біреу — сол арқылы жетістікке жеткендерін көріп, мақтан тұту. Жас өскінмен қарым-қатынаста оларға жұмсақтық пен төзімділік жетіспейді. Сарышаянның шексіз атаққұмарлығы баласына да беріледі.

Оқи отырыңыз: 2019 жыл: Қаңтар айына арналған жұлдызжорамал

Мерген
Олар — тамаша ата-аналар. Отбасы мүшелерімен достық қарым-қатынас орнатып, баламен жақсы тіл табыса алады. Сөз және іс көмегін аямайды. Ата-аналық міндетін атқару оларға түк те қиындық туғызбайды. Қонақжай Мергендердің үйінде алыстан келген туыстар ғана емес, көрші-көлемнің балалары да у-шу болып жатады.

Тауешкі
Олар үшін тиянақтылық, тұрақтылық, тәртіп пен реттілік бірінші орында. Үй-тұрмыс пен отбасылық істерге қатысты шешім қабылдауда түйсікке көп сүйенеді. Бала тәрбиесінде ескіден келе жатқан дәстүрлі тәсілдерге сенім артады. Отбасы мүшелерінің басын жиі қосып, отбасылық дәстүрлерге құрметпен қарайды. Тауешкі ата-аналарға баламен қарым-қатынаста сезімталдық жетіспей жатады. Сол себепті де жақын досына айналу, олардың мәселелері мен сырына қанығу қиынға түседі.

Суқұйғыш
Суқұйғыш белгісіндегі ата-аналар үйде шығармашыл, жылы шырайлы достық атмосферасын орната алады. Ұл-қызына еркіндік беріп, дербестікке, өз бетінше әрекет етуге баулиды. Тең дәрежеде сөйлеседі. Олардың бойындағы кең қызығушылық шеңбері балаларына да сіңеді. Мұндай ата-ананың бала алдында беделі биік, сенімге ие. Өзара түсіністік пен жылы қарым-қатынас орната біледі.

Балықтар
Балықтар — қамқор, ұқыпты ата-аналар. Балаға қаталдық таныта алмайды, асты-үстіне түсіп мәпелейді. Бала-шағаның еркелігі мен өтінішіне «жоқ» дей алмай, бар айтқанын орындаумен әлек болады. Ол үшін қандай да бір құрбандыққа бару қажет болса, барады. Баланың тұлғалық және рухани дамуына баса мән береді. Оған қоса, өзі бала кезінде қол жеткізе алмаған армандарын ұл-қызының балалық шағында жүзеге асыруға тырысады.

Оқи отырыңыз: Үй шаруасымен қатар жаттығу да жасай жүріңіз

Аударған: А.Бектұрғанова, ERNUR.KZ

Кез-келген адамдар өзге елге демалысқа барғанда өмір бойы естен кетпейтін қызықты орындар мен көрікті жерлерге баруға тырысады.

Таңғажайып табиғи көріністер мен көрнекті сәулет ескерткіштерінен басқа, саяхатшылардың негізгі бөлігі елдің мәдениетін көрсететін орындарға барады, мысалы, әлемдік өнердің ұлы жауһарлары сақталған атақты мұражайлар немесе сурет галереяларына.
Бүгін біз әлемнің ең атақты галереялары туралы айтып береміз.

1.Чехиядағы Әулие Йржи галереясы – бұл мұражай-галерея Чехиядағы Бенешов қаласы, Конопиштаның керемет қамалында, Прагадан оңтүстік-шығысқа қарай елу шақырым жерде орналасқан. Осы қуатты мұнаралары бар көне қамал-бекініс ғимараттары Әулие Йржи атындағы мұражайға берілген. Мұнда әлемнің түкпір-түкпірінен жиналған төрт мыңнан астам қызықты жәдігерлер: XV-XIX ғасыр аралығындағы ұлы суретшілердің картиналары, таңғажайып мүсіндер, ағашпен өрнектеліп, әшекейленген заттар, өзге де сәндік-қолданбалы өнер туындылары сақталған.

2. Германиядағы Дрезден галереясы – Дрезден қаласындағы ескі ауданында орналасқан. Дрезден сурет галереясы бес ғасырдан бері жұмыс істеп, жыл сайын үздік суретшілердің Ұлы әлемдік жауһарларымен толығып келе жатыр. Бірақ, 1945 жыл – осы сурет галереясы үшін қайғылы болған, өйткені ағылшын-американ авиациясының бомбамен жарғылауы кезінде ол ішінара қираған және көптеген суреттер жойылып кеткен. Бүгінде мұнда арнайы қорда сақталатын, тамаша жәдігерлерге толы елу зал және әлемдік мәдени мұраның ғажайып бөлігі болып есептелетін үш мың сурет бар.

3. Германиядағы заманауи өнер галереясы – Дюссельдорф қаласында 1967 жылы салынған «Кунстахалле» көрме орталығында орналасқан. Арт-орталық ғимаратын бастапқыда дайын бетон блоктарынан салған, ал ол қайта құру нәтижесінде өзінің бүгінгі кескініне еніп, 2002 жылы жаңа кейіппен өз есігін қайта ашқан. Мұнда ақпараттық бөлімше, билет кассалары, мейрамханалары сияқты жаңа қызмет орталықтары да пайда болды. Ең қызығы – бұл галереяда тұрақты жәдігерлер жоқ, себебі мұнда қазіргі заманның жаңа талантты суретшілерінің көрмелері үнемі өтіп тұрады.

4. Ресейдегі XIX-ХХ ғасырлардағы Еуропа және Америка елдерінің өнер галереясы – бұл 2006 жылы Мәскеуде ашылған А.С.Пушкин атындағы Мемлекеттік бейнелеу өнері мұражайының бір бөлімі. Мұнда XIX-ХХ ғасырлар суретшілерінің суреттері сақталады. Галерея залдары тақырып бойынша бөлінеді. Мұнда неміс кескіндеме мектебінің шеберлерінің, он тоғызыншы ғасырдың басындағы, Делакруа мен Энграның суреттері орналасқан залдар бар. Сонымен қатар, француз импрессионистерінің, постимпрессионистерінің, жиырмасыншы ғасырдың басындағы суретшілер: Моне, Ренуар, Дега, Сезанн, Тулуз-Лотректердің көркем туындылары орналастырылған жеке залдар бар.

5. Канададағы «Кэритон» сурет галереясы – Колумбия аймағындағы Абботсфорд қаласында орналасқан. Ол қырық жылдан астам уақыт бойы Британдық Колумбияның туындыларын, жергілікті суретшілердің қызықты жұмыстарын ұсынып келеді. Осы жылдар ішінде бұл галереяда үш мыңнан астам көрме өткен. Галереяда әрдайым адам көп болады, оның үстіне кіру тегін.

6. Арменияның Ұлттық галереясы – бұл атақты мұражай Ереван қаласында орналасқан. Ол толығымен бейнелеу өнеріне арналған. Бұл көркем галерея посткеңестік аумақтағы ең үлкен ғимарат, сондықтан ол елдің ұлттық игілігі болып саналады. Галерея 1921 жылы құрылған, бүгінгі күні мұнда әлемнің ұлы суретшілерінің отыз бес мыңнан астам суреттері сақталып тұр. Армян, орыс, француз, голланд, испан, итальян және неміс мектебінің туындылары өте көп. Сондай-ақ, галереяда Айвазовский шығармаларының толық жинағы, Рубенстің тамаша жауһарлары, Ван Дейк, Руссо, Гойи еңбектері бар.

7. Ұлыбританиядағы Далвичтің сурет галереясы – бұл әлемнің ең қызықты сурет галереяларының бірі және Лондонның тамаша көркем мұражайы, 1817 жылы арнайы салынған. Сәулетші Джон Соун ғимараттың залдарын тығыз байланысын көруге болатындай етіп орналастырған. Коллекцияның негізгі бөлігі – XVII-XIX ғасырлар кезеңінің картиналары, бірақ мұнда басқа дәуірлердің жәдігерлері де бар. Келушілер Рембрандт, Антуан Ватто, Бартоломе Эстебана Мурильо, Пауля Рубенс, Рафаэль туындыларымен таныса алады.

8. Чехиядағы «Иезуит» колледжі алдындағы галерея – қызықты, тарихи сәулет өнері Кутна-тауы қаласында орналасқан. Он сегізінші ғасырдың басында ашылған галерея ғимаратының жобасын италиялық сәулетші Орси әзірлеген. Құрылысы қызықты: он екі қасиетті мүсіндермен әшекейленген, оның ішінде: Әулие Жохан Непомук, Әулие Варвара, Әулие Иосиф, Әулие Франтишек Ксаверский, Ұлы Әулие Карл мүсіндері бар. Әрбір мүсіннің астында осы тұлғалардың ерекшелігі, мүсіннің жасалған күні көрсетілген жазулар бар. Яғни, бұл галерея қаланы безендіріп қана қоймай, туристерге Чехияның тарихын баяндайтын тарихи ескерткіш болып тұр.

9. Словенияның Люблянадағы ұлттық галереясы – елдегі ең ірі, көркем, әрі әлемнің қызықты галереяларының бірі. Мұнда словениялық және еуропалық суретшілердің көптеген көне туындылары, әртүрлі стильдер мен жанрлық бағыттарда жинақталған. 1918 жылы ашылған галерея әртүрлі бағыттарға арналған бірнеше залдарға бөлінген: неоклассицизм, реализм, импрессионизм. Сонымен қатар, Қайта өрлеу дәуірінің мүсіндері де сақталған.

10. Дублиндегі Ирландияның ұлттық галереясы – әлемдегі ең ірі ирланд кескіндеме коллекциясы орналасқан сурет галереясы. Галерея ғимараты 1864 жылы қаланған және ашылған кезде 125 қана сурет болды, бірақ бұл жердің танымалдығы өсіп, көптеген қарапайым адамдар мен суретшілер осы жерге сый түрінде картиналарын берген. Бүгінгі таңда галерея он төрт мыңнан астам картинаға ие. Мұнда графика, мүсіндер, ескі жиһаз, фотосуреттер және басқа да өнер туындылары бар және кіру тегін.

Осыны оқығаннан кейін Сіз жоғарыда аталған елдердің бірінде болсаңыз, сол елдің халқын, тарихын және мәдениетін таныта алатын тарихи галереяларды бағамдай аласыз деп үміттенеміз.

Дайындаған: Б.Ерман, ERNUR.KZ.

Жұмыста немесе отбасында кімнің басқарушылық қабілеті бар екенін анықтау үшін небәрі 8 ғана қаламсап қажет. Бұл әдісті бойжеткен жігіт таңдау барысында және басшы қызметке мамандарды қабылдау кезінде де тест ретінде қолдануға болады.

Отбасында, жұмыста, яғни ұжымда әркімнің өз рөлі, атқаратын қызметі болғанымен, аракідік олардың қабілет-қарымын тексеріп отырған жөн. Бұл аяқ астында төнген қара бұлттан қорғануға, қиындық туғанда ұтымды шешім қабылдауға және дағдарыс кезінде тұйықтан жол тауып шығуға көмектеседі.
Әсіресе, кәсіпте кіріс болмай, тек шығын болып жатса, осы бір психологиялық тест жәрдемімен қызметкерлердің орнын алмастыруға болады, — дейді психологтар. Адамның басқару, шешім қабылдау, ұшқыр ой қабілетін анықтау үшін жүргізілетін бұл психологиялық тестке бар болғаны сегіз-ақ қаламсап керек. Оны сіз дүкен араламай-ақ әр кабинеттен таба аласыз.

Сонымен, сізге қажет қаламсаптар:
1. корпусы металдан жасалған қаламсап;
2. түрлі-түсті стерженді қаламсап;
3. мөлдір корпусты қаламсап;
4. түймелі қаламсап;
5. қалпақсыз қаламсап;
6. гельді, қара сиялы қаламсап;
7. сиясы көк түсті, қарапайым қаламсап;
8. қара сиялы қарапайым қаламсап.

Осы 8 қаламсапты үстел үстіне немесе органайзерге салып қойыңыз. Алдыңыздағы адамға біреуін таңдап алуды ұсыныңыз. Бұны байқатпай жасауға да болады. Қайсысын таңдады?

Тест жауабын оқымай тұрып, сіз де бір қаламсапты таңдаңыз.

Корпусы металдан жасалған қаламсап
Бұл қаламсаптың иесі өзінен де, өзгелерден де темір тәртіпті қатаң талап ететін адам. «Сезімді алып тастау керек, сонда тек ақыл қалады. Сезімге ерген адасады» дегенді ұстанады. Ол «Жұмыста ағайын-туыс, дос жоқ. Достық пен қызметті араластырма» дегенді де жиі айтады. Сондықтан да проблемалық жағдайларда өзін еркін ұстай біледі. Басқару өнері оған туа біткен.

Түрлі-түсті стрежнді қаламсап
Идеясы мол, бірақ, жұмысты қалай жүргізуді білмейтін адам. Сондықтан да ол істі де, жұмысшыларды да басқара алмайды. Мұндай адамды тек идея генераторы ретінде пайдалануға болады. Ойы ұшқыр, ойлау қабілеті «басқаша» оның орны жарнамалық бөлімде. Өйткені, онда кез келген адаммен тығыз байланыс орната білетін магниттік қасиет бар.

Мөлдір корпусты қаламсап пен қақпақсыз қаламсап
Ол жауапсыз, жалқау емес, білетіні де аз деуге болмас. Бірақ та үнемі бақылауды қажет ететін адам. Өйткені, мұндай адамдарды мәселені жоюшы емес, туғызушы деуге болады. Ол асығыстыққа көп бой алдырады. Психологтардың анықтауынша, көбіне мөлдір корпусты қаламсапты отбасында бастауыш сынып оқушысы немесе қарт адам, ал жұмыс орнында тәжірибеден өтіп жүрген болашақ маман таңдайды екен.

Түймелі қаламсап
Бұл лидердің көмекшісіне тиесілі қаламсап. Нақтырақ айтқанда, орынбасар болуға әбден лайықты адам. Автоматты кнопкалы қаламсаптың иесі кез келген мәселеге аналитикалық зерттеу жүргізуге шебер. Жағдайдың жан-жағына ойша шығып қарай алады. Бастамаларды іздестіру мен белгілі бір жағдайда шешім қабылдауда ол негізгі факторларға көңіл аудара біледі.

Гельді, қара сиялы қаламсап
Мүмкін ол сырт көзге өз қара басын әрең алып жүрген боп көрінуі мүмкін, алайда шын мәнісінде егер қиын жағдай туса, ол отбасының (ұжымның) барлық жауапкершілігін өз иығына арта алатын адам. Ол әркімнің мүмкіндігін толық ұғына және бағалай да біледі. Шын қаласа, жаңа бағытта, тәуекелге бел буа отырып, стандартсыз шешімдер қабылдай алады. Оған тек айналасындағы адамдардың сенімі жеткіліксіз.

Сиясы көк түсті, қарапайым қаламсап
Бұл қаламсаптың иесі жетекші қызметтерді жақсы атқарады. Оның білім деңгейі жоғары болғанымен, басқару дағдысы қалыптаспаған. Мүмкін ол жоғары оқу орнын қызыл дипломға бітірген болар, мамандығы бойынша қатысқан тренингтері де көп шығар, алайда оның тәуекелдік әрекеті әлсіз. Сондықтан оған басшылық қызметтерден гөрі орындаушы қызметі лайықты.

Қара сиялы қарапайым қаламсап
Ол жеке басының бағалы қасиеттерін үнемі жетілдіріп жүреді. Мұнысын сыртқа байқата бермейді. Дегенмен, ол сеніп тапсырылған істі жауаптылықпен атқарады. Сондай-ақ, оның қызметкерлермен байланыс орнату қабілеті де жоғары. Оны белгілі бір жоспар бойынша бағыттап отырса немесе дайын жоспар берсе, сол бойынша табысты жұмыс ақтара алады.

Ж. СМАҒҰЛОВА, ERNUR.KZ

Егер, ұл-қызыңызбен арада түсініспеушілік болса, ол сізді тыңдамай жатса, бұл оның жан территориясына күшпен енгеніңізді білдіреді. Ал, перзентіңіздің жан территориясы деген не?

Психологтардың айтуынша, әр адам жеке мемлекет сияқты. Бір мемлекеттің шекарасына келесі мемлекет күшпен еніп, оның белгілі бір бөлігін иемденбек болса не болады? Әрине, соғыс болатыны белгілі. Дәл сол сияқты кез келген адамды жеке тұлға, жеке мемлекет деп қарап, оның жан территориясының шекарасынан аспағанда ғана тыныш, бейбіт, келісімді өмір сүре аласыз.

МЫСАЛ: Сәуле – жасы 45-тегі ана. Ал оның анасы қазір 70 жастан асты. Сәуле отбасының тұңғышы. Одан кейін төрт інісі бар. Оның анасы да әке-шешесінің жалғыз қызы болған.
Кеңес Одағы кезеңінде астана – Мәскеу еді. Сәуленің сол Мәскеудегі аты дардай жоғары оқу орнында білім алған. Алайда, анасы тағдырдың бұйрығымен ауылдың жігітіне тұрмысқа шыққан.
Сәуленің күйеуі де жоғары білімді адам. Ол балаларының болашағын қалада қалауды армандаған. Бірақ та, ол үйінің кенжесі болғандықтан, қарт ата-анасының «Қара шаңырақта кенже ұл отыруы керек» деген сөзін жерге тастай алмай, ауылға оралған. Анасы кішкентайынан Сәуленің санасына «Менің армандарым орындалмай қалды. Енді сен сол армандарды орындауың керек» дегенді сіңіріп отырды. Қысқаша айтқанда анасы Сәуленің – өмірлік бағдаршамы болды. «Жүр» десе жүрді, «тоқта» десе тоқтай қалды.
Қазір Сәуле де ана. Екі қызы бар. Бірақ, Сәуленің қыздары анасының айтқанын өзі секілді бұлжытпай орындамайды. Айтылған ақыл мен ескертпені сүзгіден өткізіп, өздері дұрыс деп тапқанын ғана алып, орындайды. Мысалы, үлкен қызы 2018 жылы мамыр айында мектеп бітірді. Сәуле оны күштеп мединститутқа түсірмек болды. Ал қызы «Мен 7-9 жыл оқығым келмейді. Ұзақ оқуға шыдамым жетпейді. Одан да әсемдік салондарындағы 2-3 айлық курсты оқып аламын да, қас, тырнақ, шаш сәндеумен айналысамын» дегенінен қайтпады. Сәуле «Тым болмаса медициналық колледжге түс» деп қызын қалауынан айныту үшін ұзақ уақыт онымен алысты. Ақыры қызын көндірді, алайда қызы бәрібір сабағынан тыс уақытта тырнақ сәндеудің курсын оқып алды. Бұны Сәуле білгенде қатты ашуланды. Олардың арасында тағы да ұрыс-керіс, келіспеушілік орын алды.

СӘУЛЕНІҢ ҚАТЕЛІГІ
Бірінші қателігі – қыздарын өзінің оқушы, студенттік кезіндегімен салыстыруы.
Екінші қателігі – өз анасының тәрбиесіндегі шаблондарды түгелдей көшірме жасап, оны тәрбие құралы ретінде қатаң пайдалануы.
Үшінші қателігі – анасының қателіктерін қайталауы.
Ең басты қателігі – үшінші қателігі.

СӘУЛЕНІҢ АНАСЫНЫҢ ҚАТЕЛІГІ
Оның анасы бала кезінен дәрігер болуды армандаған, бірақ ата-анасы оны өнер саласына оқуға берген. Бірақ, ауылға тұрмысқа шыққан ана мектепте ән-күй сабағының мұғалімі боп қызмет етеді. Өз арманы орындалмаған ана жан-дүниесіндегі бір шеті кертіліп тұрған қалауын қанағаттандыру үшін жалғыз қызы – Сәулені мединститутқа түсіреді.
Сәуле оқу бітірер жылы жанына жақын «өз адамын» жолықтырса да ол басқаға тұрмысқа шықты. Өйткені, біріншісі шалғай ауылдардың бірінде тұрады, екіншісі ұнамаса да ол қаланың жігіті. Сәуле қаланың жігітімен бас қосты. Бұл да анасының арманы, қалауы.

ПСИХОЛОГ КЕҢЕСІ
Барлық медициналық мекемелерде арнайы психолог кадрлары бар екені белгілі. Сәуле жұмыс істейтін перзентханада да психолог бар. Орайын тауып Сәуле мәселесін айтты. Психолог ешкімді ешкіммен салыстыруға болмайтынын, әр адамның, тіпті кішкентай баланың да өз территориясы болатынын түсіндірді.
«Арман, қалау, жалпы айтқанда әр адам жанының өзіне ғана тиісті территориясы болады. Бір мемлекеттің шекарасына келесі мемлекет рұқсатсыз немесе күшпен еніп, оның белгілі бір бөлігін иемденбек болса не болады? Әрине, соғыс болатыны белгілі жайт. Дәл сл сияқты кез келген адамды жеке тұлға, жеке мемлекет деп қарап, оның жан территориясының шекарасынан аспағанда ғана тыныш, бейбіт өмір сүре аласыз.
Ал жан территориясы деген не?
Бұны былай түсіндірейін. Оның ұнамаған ісін айтыңыз. Екінші рет бұндай жағымсыз қылық көрсетпеуін сұраныңыз, талап етіңіз. Одан не күтетіңізді, нені қалайтыныңызды жеткізіңіз. Өз көзқарасыңызды айтып, өз нұсқаңызды ұсыныңыз. Осы жетеді. Болды, шекара осы жерден бітеді. Ал, мәжбүрлеу, сіз сызып қойған шеңберден шығармай қадағалау, күштеу – оның шекарасына кіру боп саналады».
Сосын психолог Сәуледен «Сіз қыздарыңыздың басты армандарын білесіз бе?» деп сұрады. Төтесінен қойылған сауал Сәулені кәдімгідей ойландырып қойды. Жауап беруге дайын емес екенін ұққан психолог «Мейлі. Ал сіз мектеп бітірерде, бойжеткен шағыңызда нені армандадыңыз? Еске түсіріңізші» деді. Сәуле тағы да абырап қалды, жауап берпе алмады. Өйткені, шындығында Сәуле өзінің емес, анасының армандарымен өмір сүрген еді.

НӘТИЖЕ
Содан кейін Сәуле бір-екі айдай балдәурен және жастық шағына ойша саяхаттады. Ол осы күнге дейін тек анасының армандарын орындап келгенін, ал анасы өз шешесінің армандарымен өмір сүргенін ұқты.
Психолог апайдың «Еске түсіріңізші, сіз нені армандағансыз?» деген сөзінен кейін көп ойланғандықтан ба, әлде жас кезінде ішінде тұншығып шыға алмай қалған қалауларының бетін аршыды ма екен, ол өзіме не керек екенін енді түсіне бастады. Ол мектеп қабырғасында жүргенінде анасы секілді мұғалім болғанды армандаған екен. Бұны желтоқсан айында перзентханада жүкті әйелдерге өткізілген семинар-сабақта түсінді. Бірінші рет ол болашақ аналарға арнап дәрігерлік кеңес сабағын өткізіп, баяндама оқыды. Осы баяндаманы дайындау кезінде көп ізденді, жұмыс тәжірибесінде болған оқиғаларды еске түсіріп жазды. Болашақ аналарға сабақ боларлық, ой саларлық жайттардан мысал келтіре отырып, өткен семинар-сабағы қатысушыларға ұнады. Ең бірінші өзіне ұнады, ортаға шығып көпшілік алдында сөйлегеннен, білетінімен бөліскеннен ұзақ жылдан бері ішінде торға қамаулы тұрған жаны бостандыққа шыққандай күй кешті. Жаны рахат тапты. Осы кезде ғана әр адам өзінің жан жүрегімен қалағаны орындалғанда шын бақытқа бөленетінін түсінді.
Ол анасы да орындалмаған арманын қызы іске асырғанда толыққанды бақытты болған шығар деп ойлады. Сәуле анасын кінәламады, бірақ, оның қателігін қайталамауға өзіне-өзі сөз берді. Енді бұдан былай қыздарының да, өзгенің де армандар шекарасына өтіп кетпеудің дұрыс екенін жөн көрді. Тіпті, жас мамандар ақыл-кеңес сұрай қалса да қазір бұрынғыдай «Жоқ олай етпе. Сен одан да бүйт, сөйт» деп ақыл айтпайтын болған. Майра апай айтпақшы, тек өз көзқарасын, ұнамаған тұстарын және өз ұсынысын ғана айтады. Ары қарай шешім қабылдау, қандай қадамға бару, қайсысын дұрыс, қайсысын бұрыс санау – әркімнің өз еншісіне қалдыру керектігін біледі. Сәуле осы ұстанымды ұстанғалы қазір үлкен қызымен де, оқушы жастағы кішкентай қызымен де тез келісімге келетін болған. Олар да сырларын, армандарын, сабақтан соң қайда барғандарын, не істегендерін жасырмай анасына айтатын болды.

ӨЗІН-ӨЗІ ІЗДЕП ТАПТЫ
Отбасындағы мәселесі шешімін тапқаннан кейін Сәуле соңғы кезде бұрын орындалмай қалған өз арманымды жүзеге асыруды ойлап жүр. Нақтырақ айтсам, қосымша бір-екі сағат болса да перзентханадағы жұмысынан бос уақытта қаладағы медколледждің студенттеріне дәріс оқуды жоспарлауда. Өйткені, Оның орындалмай қалған арманы – мұғалімдік, оқытушылық. Сәуле бала кездегі арманын іздеп тапты.
Адам өзіне не керек екенін білгенде ғана басқаларға да не қажет екенін түсінеді. Ал, түсінген адам қателіктерге жол бермейді. Қателіктерге жол бермеу – отбасылық, басқа да мәселелерден аулақ етеді.

Жазира СМАҒҰЛОВА, ERNUR.KZ