Отан қорғаушы. Қанша мəн мен мағына, астар бар десеңізші. Отаным деп от кешкен майдангерлеріміз бен жаулармен шайқасқан жауынгерлеріміз осы сөз құлаққа естілген сайын еселене отырып ойға оралатыны рас. «Отан үшін, алға!» деп ұрандар ұлт жанашырлары бүгінде кемде кем. Аллаға сансыз шүкір бейбіт, тəуелсіз, егеменді ел ұрпақтарымыз. Жерімізге жайпаймын деп жау келмеседе, шайқаймын деп шабулдамаса да қорғанар əскер əрқашан болуы заңдылық. Қорқақ болып көлеңкеден қорқар заманда өмір сүріп жатпағанымыз анық, дегенмен жерімізге қызыға да қызғана да қарайтындар жоқ деп нық сеніммен тағы да айта алмаймыз.
Қазақ халқы ел басына күн туа қалса сап түзеп алға шығар сарбазым қорғаным деп ұл баланы аса қадірлеген халық. Сол ұлт қорғандарының бүгінде сарбаз болудан не үшін қашатыны белгісіз. Əскерге шақыртуды жəй сөз деп емес «отан алдындағы борышты өтеуге» шақырту деп қабылдаса бəлкім нəтиже боларма еді. Отанымыздың азаматы ретінде кіндік қанымыз тамған жер алдындағы борышымызды өтеу біздер үшін, ер азаматтар үшін зор мəртебе емес пе?!
Бірақ өзегіңді өртейтіні сол қазіргі жастардың сарбаз атануға борышын өтеуге қызығушылығының жоқтығы. Əскерге бармас үшін қырық сылтау іздейтін біздің ел азаматтарының саны бүгінде артып келеді. Оқуға түсе алмай қалған, бос жүрген жігіттердің ғана баратын ортасына айналған бұл əскердің бүгінгі сұранысқа ие болу көрсеткіші осындай. Амал қанша? Ұғындыра алмайсың. Нағыз ер мінезге, өмірге үйрететін орта екендігін, əр ер азаматтың басынан өтуі керек қызық күндер екендігін, достықтың, бауырмашылдықтың бұл ортада басым болатындығын ұғындыра алмайсың.
Бұрыңғы КСРО кезінде əскерде болған кісілермен əңгімелесе қалсаң «кезінде қандай еді, қазіргілерің əскер емес балабақша» деген сөздерін жиі естисің. Шындығында да қазіргі əскерге бар жағдай жасалған. Теледидар дейсіз бе, кітіпхана дейсіз бе, интернет дейсіз бе барлығын табуға болады мұнда. Ол кісілерде болмаған мүмкіндіктер мен жаңашылдықтар өте көп. Əрине, заманына қарай адамы демекші біздерде бүгінгі таңда заманға сай барлық мүмкіндік бар.Ендеше Отанымыздың біздің қорғаушымыз, ұланымыз деп жасап берген əр жақсылығының өтемін абыроймен өтейік болашақ сарбаз!

Әйел затының жалпы қыз-келіншектердің өмірде алар орны ерекше. Қазақта қыз балаға қатты мән берген.Әдепті бол, тәрбиесіздік етпе, көргенсіз болма-деген сияқты сөздерді қыз баласының құлағына құйып, мейірімділікке, имандылыққа баулып өсірген. Ата-бабаларымыз қызды қонақ деп есептеген. Барған жерде бағының ашылуын үйде отырып қамдаған. Сондай-ақ қыз баласы үлкен өмірге қадам басып, отбасын құрып, ана атанған сәттен бастап, өзінің тәрбиесін балаларына көрсетеді.
"Әйелдің қырық жаны бар" демекші әйел заты бір қолмен бесік тербетсе, екінші қолмен әлемді тербететін жаратылыс иесі. Әйел адам өте нәзік жанды келеді. Сол нәзіктігімен, еркелігімен, сабырлығымен, батылдығымен қоса ол барлық ауыртпашылықты, қиыншылықты жеңіп шыға алады. Ер адамға қарағанда қаншалықты, көп сөйлесе соншалықты уайымшыл келеді. Біздің халқымызда "Қыз" деген сөздің өзі әдеміліктің, әдептіліктің, сұлулықтың символы ретінде қолданылады.
Сондықтан да бұл нәзік жандылардың қоғамдағы ерекше орны бар, отбасының бір бөлшегі, алтын қазығы екендігін нақты айта аламын. Ақылды, инаббаты, шынайы, қарапайым қыздарымыз көбейсе ұлттың болашағы да жарқын. Өзінің қоғамдағы орнын жоғалтпай, ата-бабаларымыздың көрсеткен сый-құрметін сақтап, өскелең ұрпаққа үлгі болса, ертеңгі қазақтың дана анасына айналары сөзсіз.

Шерхан Мұртазаның шоқтығы биік туындыларының бірі — «Ай мен Айша» романы. Шығармадағы ананың кешкен күнінен сол заманғы қасіретті, қиындықты, әділетсіздікті көресіз. Көре отыра бір-бірін көре алмайтын аз-ақ қана қазақтың осы бір керітартпа қасиетіне нағлет айтасыз. Сол заманғы тұрмысты Айшаның күнделікті күйбелең тірлігі арқылы-ақ оқырманға жеткізе білген Шерхан Мұртазаның шерлі шығармасын оқымасаңыз, атаулы кітапты табуға асығыңыз. Тіпті болмаса, елден қалмай электронды нұсқадағы кітапты ақтарыңыз. Аймен сырласқан Айшаның өмірін көз алдыңызға елестете отыра, осы мақаланы бейбіт заманда оқып отырғаныңызға шүкіршілік айтарыңызға сенімдіміз. Осы бір шығарманың іші қызықты-қызықты қысқаша қазақ дәстүріне, тарихына, ырым-салттарына негізделген оқиғалармен толыққан. Айшаның толқындай қолаң шаштарының өзі осы туындының 4 бетін өзіне арнатыпты. Осы жолдардың қысқаша мазмұнын назарларыңызға ұсынамыз.

Мұртаза қайтыс болғаннан кейінгі Айша өзгелер үшін өн бойын өрнектемейтін болды. Жарының көзі тірісінде Әйнек әжей Айшаның шашын тарасып, бұрымын өріп, шолпысын тағып беретін. Соңғы жылдары Әжей де қартайыңқырап, Айшаның шашын бес күн тарап, он күн өретін заманға сағынышпен қарайтын болды. Жалғыз басты әйелге күнделікті күйбің тіршілік айна алдында сыланып отыруға мүмкіндік бермейді. Қораздың айқайынан оянып жаңа күнге, ескі қара жұмысқа кеткеннен кеш жарымда бірақ оралатын Айша ұзын қалың қара шашына қараудан қалды. Тілерсекке түскен қос бұрымға қызылшада жүріп тікен жабысып кейде тіпті киіздей болып сіресіп қалады. Бір күні жұмыстан ерте оралған Айша қара шашын жумаққа қамданып қара қазанға су ысытты. Үш баласы үш жақтан жабылып жүріп аналарының қолаң шашын тарқатып, бірі су құйып, бірі су жылытып, бірі жер сүйреген қара шашты ұстасып Айшаның қияметті жұмысын жұмыла бітірді. Мүйіз тұмсық тарақпен қалың шашты тарау да қиын жұмыс. Бір бұрымын Айша, екінші бұрымын қызы Құрмаш екі жақтап тарап жатып, қалың шашқа шыдас бермей мүйіз тарақтың тістері де бырт-бырт сынап жатыр. «Құдай маған осынша шаш бергенше, бармақтай бақ берсеші» деп өткен өкініштерін еске алып тараққа оралған өлі шашты шүйкелеп орап жатыр. Алақанда айналдырып, жерде бір шаш қалдырмай дөңгелеткен Айша бір уақытта босағаның маңына жарты сапты пышақпен шұқыр қазып, түйенің құмалағындай көлемді өзінің өлі шашын жерге көмді. Анасының бұл қылығын түсінбеген балалар, бұның сырын білмекке сұрақ қойды. Ал, Айшаның жауабы мынау:
— Менің сендерден де басқа балаларым бар ғой. Үшеуі де нәресте кетті. Құттыбай, Елтай, Сәткүлді айтам. Әйел баласы шашын беталды тастамас болар. Тарақтан түскен шаш әлдеқалай отқа күйсе, о дүниеде балалары шырылдайды дейді. Анасының шашының отқа күйген иісін танып қояды екен де: «Анамыз тозақ отына түсіп кетті-ау!» деп шыр айналып шырылдайды екен. Тозақ отына анасын құтқарып алмақ болып, өздері де сол тамұқ өртіне түсіп кете жаздайды екен. Қыз баласы шашты тараған сайын аяқ астында қалдырудан сақтанғаны дұрыс. Өлі шашты жинап алғаннан кейін, шашыңыздың өртенуінен барынша сақтанған дұрыс. Айшаның заманындағы нанымды бүгінгі тұрмыс еріксіз бұрмалары анық. Десек те, барынша шашты аяқ астында қалудан сақтаған дұрыс болар.

massaget.kz/layfstayl/debiet/proza/50329/
Massaget.kz сайтынан

Жаман досты түзету үшін онымен әрдайым бірге болуға тырыссақ, оның бір жамандығын түзетпекші болғанымызда, ол біздің он жақсылығымызды бұзады. «Жаманның маған қандай зияны тию мүмкін?» деп айту қате. Бір құмалақ бір қарын майды шірітеді. Шіріген алма бір қап алманың шіруіне себеп болады. Бір қап алма бір шіріген алманы сау қыла алмайды. Құру, түзету өте қиын, ал бұзу өте оңай. «Сулеймания мешітін (Туркияда) екі жұмысшы құлата алады, бірақ соғу үшін Сұлтан Сүлейман патша және Мимар Синан (Осман Империясының атақты архитекторы) қажет» деген сөз бар. Тағы осы сияқты «Бір жынды құдыққа тас лақтырса, қырық ақылды шығара алмайды» делінген. Бір үлкен тасты таудың үстінен төменге дөңгелету өте оңай, бірақ төменнен жоғары шығару өте қиын.

Жаман достан аулақ жүруге тырысу керек. Осы туралы пайғамбарымыз алейһиссалам айтқан: «Адамның діні досының діні сияқты. Кіммен достық құрғаныңа мән бер!» (Хаким)

Жүрек (көңіл) жаман адамдардың қасында қарая бастаса, шайтан уәсуәса (жаман ойлар) береді. Уақыт өте сол досына ере бастайды. Осы себептен достың және қоршаған ортаның әсері өте көп. Күнәхар әйелмен достық құрудың зияны да көбірек болады. Бір хадис шәрифте айтылған: «Бір жаман әйелдің жамандығы мың еркектің жамандығына тең, бір салиха әйелдің жақсылығы жетпіс сыддықтың жақсылығына тең.» (Әбу Нуайм, Әбушшәйһ)

Аңғарылғанындай, әйелдердің жақсысы өте жақсы, ал жаманы өте жаман болуда. Жаман адамдардан аулақ жүруге тырысу керек. Оны түзетеміз деп өзіміз бұзылып кетпейік. Осы себептен «Бір жаман әйел дұрыс жолдағы қырық еркекті жолдан тайдырады» делінген.

Сондай адамдарды дұрыс жолға түсіру үшін олармен әрдайым бірге жүру қате болады. Бір дұрыс кітап беру керек, егер нәсібі бар болса, дұрыс жолды табады. Ол дұрыс жолды таба алмаса да, кітапты оқымаса да, біз міндетімізді орындаған боламыз.
👈(islamdini.kz сайтынан алынды)👈
ИСЛАМ ДІНІ САЙТЫ |islamdini.kz