Елімізде орын алып жатқан түрлі оқиғалар тізбегі жастардың зияткер, білімді, жаһандану заманындағы өркениет көшіне іліге алатын азамат болуын қажет етеді. Алайда бүгінгі жастардың белгілі бір тобы патерналистік көзқараста өмір сүруде. Олар «мемлекет беруі тиіс» деген тұжырымды саналарына сіңіріп алған. Сөзсіз, ісі де, сөзі де үйлесімді, белсенді және жауапкершілікті толыққанды сезінетін жастарымызда жетерлік. Дей тұрғанмен барлық деңгейдегі жастардың санасын сілкіп, ойын түзеп, қоғамда белсенді ету күн тәртібінен түспейтін мәселелердің бірі. Бұл орайда, ҚР Дін істері және азаматтық қоғам министрлігі, «Азаматтық бастамаларды қолдау орталығы» КЕАҚ және «Жас Ұлан» ББЖҰ» РҚБ Қазақстан жастарын әлеуметтендіру және дамытудың жалпыұлттық жобасын әзірлеуде. Жобаға жастар саясатындағы жетекші мамандар сарапшы ретінде шақырылып, ерекше белсенділік танытуда.

Жобаның барынша нәтижелі болуы үшін жоба жетекшілері сарапшылармен бірлесіп, еліміздің 8 аймағында түсіндірме жұмыстарын жүргізіп, сол өңірдегі сарапшы мамандармен талқылаулар өткізуде. Жалпыұлттық жобаның басты мақсаты жастардың азаматтық жауапкершілігін арттырып, қоғамдық өмірге белсене қатыстыру болып табылады. Қостанай облысы, Ақтөбе облысы, Маңғыстау облысы, Оңтүстік Қазақстан облысы, Жамбыл облысы, Алматы қаласы, Шығыс Қазақстан облысы, Солтүстік Қазақстан облыстарында балалар қозғалысының көшбасшылары, жастар белсенділері және жастар саясатындағы жетекші мамандармен үш түрлі талқылау алаңын ұйымдастырып, олардың ұсыныс-пікірлерін жинақтап, жалпыұлттық жобаға толықтырулар енгізілуде.

Әлеуметтендіру мәселесімен азаматтық қоғамды қалыптастыру дамыған елдердің көшіне ілесуге зор мүмкіндік сыйламақ. Халықты өз-өзін басқара алатын деңгейге жеткізіп, санасын жаңғырту уақыт күттірмейтін дүние. Қарапайым Ұлыбритания, Норвегия; Швеция, Финляндия мемлекеттерінің басқару билігі халықтан шыққан бастамаларды қуаттап, солардан ұлттық деңгейдегі жобаларды құрады және сол елдер дамыған мемлекеттірдің көшін бастап қана қоймай, адамдарға өмір сүруге ең қолайлы елдер тізімінің алғашқы төрттігі болып табылады.

Аталмыш жалпыұлттық жобаның түпкі мақсаты да сол. Біріншіден, тұңғыш рет мемлекетімізде осындай жоба бастау алып жатыр. Мұның өзі биліктің жастарға ерекше көңіл бөлетіндігін көрсетеді. Екіншіден, өңірлерге барып, пікір-ойларына сүйеніп, сарапшылар отырысын жасауы бұрынғыдай жоғарыдан төменге емес, төменнен жоғарыға қарай жобаны үйлестіруді дәріптеудің алғы шарты деп білеміз. Әрине, бітпеген іске баға беру мүмкін емес. Дей тұрғанмен осы бастама өз нәтижесін беретініне сеніміміз мол.

Бүгінгі қоғам қауырт әрекеттерімен, сұр бейнесі арқылы ізгілік пен жақсылық деп аталатын бар жақсы қасиетті жоғалтқандай. Дегенмен, осынша аласапыран әлемде әлі де болса өзгенің күйін күйттеп, жоғын жоқтайтын, жомарттығы мен адамгершілігі сақталған азаматтар баршылық. Бұл мақалам риясыз бала көңілдің жақсылық атаулысының барына сендіріп қана қоймай, қанаты қатпаған қыранды үлкен сапарға аттануға әрекет еткен ерекше азамат турасында болмақ. Мақтау, жағымпаздану емес, жүректен шыққан, ізгілікке толы шынайы құрмет суреттемесі. Ендеше, оқып, бағасын берер деген ойдамын.


Бүгінгі жоғарғы оқу орнында білім алу мәселесі өте күрделі және көптің қалтасы көтере бермейтін қымбат сый. Ал еліміздің жетекші оқу орнында білім аламын десең, төрт жылыңа бірнеше миллионыңды әзірлегенің дұрыс. Жо-жоқ! Бәрі ақылы демеймін. Мемлекеттік шәкіртақы алатындар бар. Ол да таңдаған мамандығыңа байланысты. Бізге ондай бақыт бұйырмағандықтан ақылы негізде оқуға түсуге тура келді. Алғашында демеуші болып, бәрін қатырамын деген азаматтар көп болды. Ауылдың аңғал баласы әдемі сөздерге сеніп, тойып жүре бердік. Жыл аяғында әлгі азаматтардың көбінің жоқ болып кеткені, ал шын пейілімен қол ұшын созбақ болған кәсіпкер банкрот болғанын естігенде, төбеме тас түскендей болды. Содан басталды қиындықтың бәрі. Түрлі қалталы азаматтар әртүрлі көлемде қолдау көрсетіп, алғашқы екі жылымды өтеп, жаптым. Алайда, соңғы жылдары 1 миллионнан астам оқуға қарызым жиылып, тығырыққа тірелгендей күйде болдым. Иә, біткен жерім осы болар дедім іштей. Содан қыркүйек айынан бастап тапқанымша 55 түрлі кәсіпорынға өтініш хаттар жібердім. Бірнешесі жауап қатып, қарық қыламыз деді. Дегенмен тек жалғыз ғана мекеме өз уақытын айтып, қолдан келгенше қолдайтындарын жеткізіп, құжаттарымды сұрастырды. Шешілді! Деп қуандым жүрегім орнында болмай. Содан қараша айының соңында хабарласуға уағдаластық. Арада екі ай өткен соң, ол тараптан тиісті хабар ала алмай сәл уайымдай бастадым. Себебі, егер осы азамттар қолдау көрсетпесе, соңғы курсымда оқумен қоштасар едім. Электронды пошталарына бірнеше мәрте хат жіберіп, күтуге кірістім. Содан бір күні телефоныма бейтаныс нөмір қоңырау шалды. Бұл еліміздегі жетекші кәсіпорындардың бірі «Байкен-U» ЖШС бас директоры Бердалиев Бауыржан Алмаханұлы болатын! ИӘӘ!!! Маған қолдау көрсетіп, демеймін деген ағам өзі жеке телефоныма қоңырау шалып, есіне ертерек салмағаныма біраз сөгіп, дереу іске кірісіп, қаржыны аударатынын жеткізді. Ертесіне мекемеден тиісті азаматтар хабарласып, бір күннің ішінде 1 миллионнан астам қаржы шотыма топ етіп түсе қалды. Бір мәртеде бетпе-бет кездеспей, көз көрмей, құлақ естімей, бірнеше мың шақырым жырақтағы білім алып жатқан мендей қара балаға ешбір қайтарымсыз, ешбір ойсыз ізгі ниетпен осынша қаржы бөліп, оқуымды тәмамдауыма көмек береді десе, сенбес едім. Алайда ол солай болды! Бірнеше күн ішінде оқу ақымды толық өтеп, білімімді жалғастыруға көмек қолын созды. Хабарласып, алғысымды білдіргенімде: — Сені болашақ елге қызмет ететін азамат деп танып, қолдау көрсетіп отырмыз. Елдің, халықтың күйін күйттейтін қалымды қаламгер, мықты журналист болатыныңа сенемін! Алған бетіңнен тайма інім! –деп, ақ тілегін жаудырды. Иә, біреуге бұл мақалам қызықсыз шығар. Бірақ, менің өмірге деген көзқарасымды өзгертіп, менің өмірімді өзгерткен осы бір қайырымды іспен бөліскенді жөн санадым. Бауыржан Алмаханұлы секілді жомарт азаматтар барда, қазақтай елдің туы жығылуы мүмкін емес! Біздердей шала балаларға қолдау көрсетіп, қанаттарымызды қатайтып, қайтарымсыз көмек көрсетіп, көпке үлгі болды. Иә, елде өзге де меценаттар жетерлік. Көптеген ағалар жақсылықпен айналысуда. Алайда, мен үшін Бауыржан Алмаханұлы нағыз үлкен жүректің иесі! Жақында ол кісінің «ҚР Тәуелсіздігіне 25 жыл» мерекелік медалін иеленгенін естідім. Айтарым, ондай азаматтардың кеудесіне елдің ықыласы мен құрметі деген қос орден тағылып-ақ тұр! Олар көпке жария етпей, жәй ғана ізгілікті істер атқаруда. Ұжымына, менен өзге балаларға да қол ұшын созып, қолдан келгенше көмек көрсетіп, алайда оны әлемге жарияламай, қарапайымдылығын сақтап отырған осындай ағаларға қарап, жер бетінде жақсылықтың әлі де болса барына көзің жетеді. Сіздерді қайдам, алайда мен Жақсылықтың барына сенемін! Рақмет сізге үлкен жүрек иесі Бауыржан Алмаханұлы!

Қазақ сөзді құдіретті күш деп таныған халық. «Тау мен тасты жел бұзар, адамзатты сөз бұзар», «Сөз тапқанға қолқа жоқ», «Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні бар» дейтін мақалдардың барлығы сөздің құдіретті күш екенін, сондықтан да сөзге аса жауапкершілікпен қарап, оның төркін түйінін түсіне алатын түйсік болуын талап ететіндігін айтады.
Алайда бүгінде қаншалықты осы сөздің түп төркініне жете сөйлеп жүргеніміз бәрімізге аян. Дегенмен, қазіргі жастар арасында орынды жерде ұтымды сөз айта алатын жастарымыз да жоқ емес. Осы сөздің дәлелі ретінде пікірталас, яғни дебат ойынын ойнап жүрген жастарды атап айтуға болады.
Себебі, дебат ойындары-сөзді «қиыннан қиыстыратын» тіл жүйріктерінің өнер жарысы, сөз сайысы, сөз барымтасы. Себебі, орынды жерде өз ойын дөп басып айта алатын адам қай заманда болмасын өз ортасының айнасы іспетті, өйткені тыңдаушыны өз сөзіне иландыру мақсатында еркін, көркем, әдеби, сөздің тек жауhарларымен сөйлейді.

Осы орайда, Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігінің тапсыры негізінде «Алем» волонтерлық орталығы» заңды тұлғалар қауымдастығының ұйымдастыруымен қараша айының 15–жұлдызында Астана қаласы Л.Н. Гумелев атындағы Еуразия ұлттық университетінде Елбасының Қазақстан халқына жолдауының негізгі қағидалары бойынша ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын ұйымдастыру барысында жастар арасында жоспарланған пікірсайыс турнир ойындары өтті.
Турнир барысында өтпелі кезеңде шамамен 50-адам қатысып, нәтижесінде 3 лигадан құралатын 12 команда құрылды. Турнирдің ерекшелігін атап айтсақ: 3 лига 3 түрлі тілде ойын жүргізді, яғни қазақ, орыс, ағылшын тілдері.
Аталмыш іс-шараға зиялы қауым өкілдері, университет жастары, қаланың белсенді жастары мен қоғамдық жастар ұйымдары, жалпы интернет пайдаланушылар қатысты.
Турнирдің негізгі мақсаты:
— Отан тарихын терең білуге, елін, жерін құрметтеуге, саналы болуға, ынтымақтастыққа, бірлікке, ел тарихын білуге, елімізді өркендетуге, білімді ұрпақ болуға үлес қосу.
— Жолдау туралы түсінік бере отырып, пікірсайыс арқылы жолдаудың тармақтарын жан-жақты талқылау, ой бөлісу.
Турнирде талқыланған тақырыптар:
— Қазақ тілі басты тіл vs Үш тілді мемлекет
— Еліміздегі жастар саясаты. Жетістіктер мен кемшіліктер
— Қазіргі қазақ пікірсайысында еліміздің әлеуметтік, экономикалық, саяси мәселелері, қоғамда актуалды болып жатқан тақырыптар жиі талқыланады. Пікірсайыс тек бұл салалармен шектелмеген, жастар саясаты, тіл мәселесі, халықаралық саяси ахуал, мәдениет, тарих және т.б. өзекті тақырыптар талқыланады.

Соңғы күндері көп естіп кеткен «Сыбайлас жемқорлық» сезі көп ойландырып жүр. Расымен, онымен күрес қаншалықты деңгейде жасалуда? Мемлекет өзіндік шараларын, азаматтық қоғам өз жобаларын жүзеге асырып, әлек болуда. Алайда ол нәтижесін беруде ме? Қызығы біздің қоғам ол әрекеттерді өзі сезіне отырып жасайды. Қарапайым кезекте тұрғанда тізімің ілгері жылжып, оң нәтиже алу үшін 2-3 мың ұстатарымыз бар. Осындай жағдайларды жасай отырып, өзгелерді түзеп, сынауымыз тағы бар. Енді қызық сауал. Қанша әрекет пен алдын алу шаралары жасалғаны мен олар орындалып жатыр ма? Нәтиже бар ма? Немесе онымен қалай күресуге болады? Осы сынды сауалдарға көпшілік пікір білдірсе нұр үстіне нұр болушы еді. Жемқорлық туралы сіздің ой бізге маңызды…