Тілек

Биылғы қыс жаныма мұң сыйлаған
Мен енді терең деммен күрсіне алам
Әжем кетті Фәниден Бақи жаққа
Кеудеме шуақ құйып, нұр сыйлаған

Көктемде қуантпады жылдағыдай
Айымның сол жағымнан туғаныма-ай
Мамыражай мамырда атам кетті
Болар деп кім ойлаған тура былай?!

Демеймін әлі шикі бозөкпемін
Келмейді бірақ жылап безектегім
Жаныма бір жылылық сыйлаңдаршы
Жаз бен күз күтіп тұрған кезектерін
Әрі қарай

Қараңғы

Бұл баяғыда болған оқиға…

Әкесі мен баласы
Кішкентай кезімде бөлмеме барып жату мен үшін қорқыныш еді. Жарықты өшіріп, қараңғыда ұйықтау, айдалада жалғыз қалғанмен бірдей.
Әрі қарай

Дала заңы

Мен әкеммен шешіліп сөйлесіп көргенім жоқ. өтірік айтамын. Екі-үш мәрте ғана ашық сөйлескен болармыз. себебі, мен әке-шешемнің емес ата-әжемнің қолында өстім. Бұрынырақта да жаздым ғой, қайталап айтын не қылайын. Айтпағым басқа.
Сол, атының артына мінгесіп өскен атам былтырдан бері қаты ауырып жүр. Былтыр қыстың аяғына қарай «Келмесстанға» кететін болар деп жүргенімізде саумал мен қымызға ілігіп, жілігіне май барып аман қалған болатын. Орнынан тұрып, қонаққа да өз аяғымен және таяғымен баратын дәрежеге жеткен еді. Сол, даланың қыңыр шалдарының тұяғы, менің атам, былайғы жұртқа «сары шал» биыл тағы да төсекке таңылды. Жұрт жаңа жылды қарсалып жүрген кездерде біз атамызды шығарып салармыз-ау деген уайыммен жанында отырдық. Ия, іштей дайын болғанымызбен, қимайсың. Сол сары шал, барлық ұл-қызын жинап алып, соңғы сөзін айтқандай болды. Бұдан кейін айта аламыфн ба жоқ па деп уайымдаған болкуы керек.
Өзінің үлкен ұлын, менің әкемді қасына шақырып үш рет басынан иіскеп «Айналайын» деп кеудесіне басты. «Сені, иіскей де алмап едім, басқаларын жақсы көрдім еркелеттім, сен „әкем мені неге жек көреді?“ деп ойларсың. Мен сені жек көрмеймін, жақсы көремін. Қу Нұрқанның көңілі үшін өмір бойы маңдайыңнан сүймедім» деп әкеме өзінің тәспісін табыстады. Әкемнің де көңілі босап, жылап жіберді. Мен де маңқам аққанша жыладым-ау деймін. Себебі, сол… Әкем екеуміздің арамыз қалай болар екен?! Ол менің басымнан қашан иіскейді, мен оның кеудесіне қашан басымды қоя аламын, қашан ол киген шапанды иығыма жамылып тұра аламын?! Менің баламның ішкі жан дүниесі ертең осы сезімдерді бастан өткерер ме екен?! Ол да менің жылы сөзімді күтіп, менің еміренуімді аңсар ма екен?!
Әрі қарай

Анамды сүйемін!

кішкене кезде жаздық каникулда Балхашқа түсіп, Қарағанды/Жезқазған жақтарда болып едім. Сонда бір кішкене қызға соншалықты таңқалған едім. Анасы екінші рет тұрмыс құрған, ауылда апасы қалған, біраз жасқа дейін әлгі қызды өсірген апасы, кейін қызы мен күйеу баласының қолына барады. әлгі апа марқұрм жер барып хабарламасын, ішкенді жақсы көруші еді, причем ұятты түрде, жастықтың басына қойып қоятын, ақшасына соны алады. Былай мас болып жатпайды, тек ішкенді жаны сүйетін…

Әлгі немере қызы, жолдың жиегінде тиын/тебен істейді, сағыз т.б. нәрсе сатып. Сөйтеді де, ақшаның тең жартысына апасына ақаңнан* әп береді… Сондай жақсы көретін апасын…
Анасы айналасындағылар ұрсып апаға/немере қызына, қой деседе қоймайтын болды. Неге өйтесің деген сұраққа әлгі қыз, апамның жасы аз қалды ғой, ақшаны не үшін, кім үшін табамын? егер апама қуаныш сыйлай алмасам дейтін еді… Бір түрі оқиғаны санам қабылдай алмайтын, кішкентай болғандықтан шығар…

Қазір ойланып көрсем, ол кішкентай қыз апасын қатты шексіз сүйгендіктен сондайға барған шығар. Кім біледі? Біздер кейде аналарымызды ренжітіп алып жатамыз, сөзін құлақ салмай т.б.
Ал аналарымызды барлық кемшілігімен неге сүймеске? көңілін қаяу түсірмей өмірде тек қонақ екенімізді ұмытпайық.


Ана туралы жырды мектепте 8 март қарсаңында айтушы едік қой естеріңде ме? Соны шет елдік азаматтың орындауында қабыл алғайсыздар.
Әрі қарай

Соғыста өлген әже

Шал мен кемпірдің қолында немересі тұрыпты. Бала неме бірдеңені түсініп қалмасын деп шалы «Кемпір соғысайық» дейді екен. Содан екеуі соғысып алады екен. Күндердің күнінде ойнап жүрген немересін шақырып алған әжесі «Барып атаңа айтып келе қойшы, әжем соғысайық деп жатыр де».содан немересі атасына келіп, «Ата,әжем соғысайық деп жатыр»депті.сонда шал "Әжеңе айтып бар, атам кешегі соғыста өліп қапты де" деген екен.
Әрі қарай

Жеті Атаға дейін үйленбеу сыры

Жеті Атаға дейін үйленбеу дәстүрі түркі тектес халықтардың ішінде тек қазақтарда ғана бар дейміз. Неге екенін білеміз бе? Осы жайында оқыған бір аңыз әңгімені ұсынбақпын.
15-ғасырда Қазақ Хандығы орнап, оны Керей мен Жәнібек хандар басқарғаны белгілі. Бірде Жәнібек ханның ақылшысы, кеңесшісі Жиренше шешен қатты ауырып, төсек тартып жатып қалыпты. Жақын жерлердегі талай белгілі емші, бақсыларды шақыртып қаратса да, еш ем қонбапты. Соңында атақты Өтебойдақ деген емші барын біліп, соны шақырады. Өтебойдақтың емінен кейін Жиренше жазылып, дертінен айығыпты. Жәнібек хан емшіге риза болып, бірнеше сұрақ қойыпты.
Әрі қарай