Хэтроулық арумен сұхбат

Сұхбат алу кезегі өзімде болғандықтан керекке биыл тіркелген қолданушылардың арасынан қызығушылық тудыратын тұлғаны іздедім. Посттарын оқып blogshy атымен тіркелген қолданушының көлік айдайтынын байқадым, мен үшін көлік айдайтын азаматшалар батыр секілді, өйткені өзім рөлду ұстаудан өлердей қорқамын. Сұхбат барысында blogshy оған қоса тау-кен инженері екенін білдім, бұл да әйел жасайтын жұмыс емес сияқты. Сонымен нәзік жанды аруымызбен болған сұхбатты назарларыңызға ұсынамын. Кейіпкерге сұрақтарыңыз болса, қоя отырыңыздар.

Қала: Атырау, Атырау облысы
Сала: Тау-кен инженері, мұнай газ ұңғыларын зерттеу, инженер-геофизик.

— Керек инфоға қалай келдің?
— Кездейсоқ. Осыдан біраз бұрын осындағы блогшылар вордпесс сайтында блог жүргізетін, сол кезде мен де аздап блог жазғанмын. Бірақ қай кезде де жазғанымнан оқығаным көп болады. Сол вордпресс кілттенгеннен кейін бір жылдай блогосферадан қол үздім, содан кейін сайттарды шарлап отырып осы КИ сайтына кезіктім, мұндағы белсенділікке қызығып тіркелдім, бірақ белсенді түрде блог жүргізбеймін, тағы да жазғаннан көрі оқығанды ұнатамын.

— Өміріңізде неше рет пара бердіңіз/алдыңыз? Жалпы қоғамды меңдеген бұл құбылыс жойылуы мүмкін бе?



— Институтта оқып жүргенде өздері сұраған мұғалімдерге ақша жинап беретінбіз, бәріне бірдей емес, бірақ ондай жағдайлар болды. Сосын меданықтама жинаған кезде кезек күтпеу үшін сатып алдым бір-екі рет. Меніңше бұл құбылыс жойылуы мүмкін емес. Түбегейлі жойылуы үшін білмеймін, әлі бір 5-6 ғасыр керек сияқты. Себебі параның көкесі сен екеуміз берген 1-2 мың теңге емес, параның көкесі жоғары жақта тендер ұту үшін беріліп жүрген 30 проценттен кем болмайтын «откаттар», қызметтік лауазымдарды сатып алу және т.б. екені аян.

— КерекИнфода не ұнайды, не ұнамайды?

— Ұнайтыны сол баяғы, көзі ашық көкірегі ояу, қазақтың сөзінің астарын ұғатын адамдардың барлығы және пікірталасқа қабілетті адамдар. Ұнамайтыны пікір жазғанда объективті емес субъективтілікке көбірек салынып кетушілік байқалады. Лояльдылық жетіспей ме деп қалам көбінде. Бұл жерде қарап отырсаң бәрі бір-бірін танитын бір ортаның адамдары сияқты әсер қалдырады, және пікірталас аяғы күнделікті өзара әңгімеге айналып кететіні жиі кездеседі екен.

— Ата-анаңыздың айтқан үнемі есіңізде ұстайтын өсиеті

— Әкем марқұм өте көп оқитын, және өзі оқыған материалдарды маған беріп соңынан пікірімді сұрап отыратын. Ахмет Байтұрсыновтың «Балам дейтін жұрт болмаса…» деген өлеңін үнемі айтып отыратын. Ал анам студент кезімде үйге демалысқа келіп, қайта кетерде Абайдың “Өзіңе сен, өзіңді алып шығар, Еңбегің мен ақылың екі жақтап” деген өлеңін айтып шығарып салатын. Анам ақыл айтудың шебері, айта берсем толып жатыр, ақылшы болып отыра берсін ылайымда.

— Бір постыңызда бірінші мінген көлігіңіз жайлы жазыпсыз, қазір қандай көлік мініп жүрсіз? Атыраудағы жүргізушілер өз жолымен бағдаршамның жасыл түсіне кетіп бара жатқан жаяу жүргіншілерге тоқтамақ түгілі "өле алмай жүрсің бе?" деп боқтап кетеді, сондай ортада нәзік жанды ретінде аман қалуыңыздың құпиясы?

— Көлігім әлі де сол, ауыстырған жоқпын, ауыстырсам енді біржолата «нардан құлағым» келіп жүр. Атыраудың машина жүргізу стилі енді экстремальды, аузыңнан будақ-будақ маржан емес, балағат төгіліп отырғанын аңдамай қаласың рульде отырып, бірақ соған қарамастан көлік құлағында жүрген әйелдер көп. Екі рет авариялық жағдайға тап болдым, сондықтан аман қалдым деп нақты айта алмаймын. Нәзік жанды дейсіз бе… білмеймін, енді менің де жүргізу стилім барынша агрессивті, әсіресе трассада шама келгенше алдыма машина түсіргім келмейді.

— 2012 жыл сен үшін қалай өтті, өз өміріңдегі басты оқиғасы не?

— Мен үшін сәтті өтті деп айта аламын, себебі ойда жүрген шағын бизнес-жобамды жүзеге асырдым, көлікке отырдым, кімнің кім екенін айыра білдім, жан-жағымда тек сұрыпталған сенімді достарым қалды, және кәсіби тұрғыдан өзімді біраз шыңдап, компаниядан алғыс хат алғанымды да жетістік деп есептеймін. Және тағы бір өмірімдегі басты, өте басты оқиғаның бастауы да осы 2012 жылы басталды. Жалпы жылға деген ренішім жоқ.

— Әйел бақыты дегенді қалай түсінесіз? Сүйген жар, ана болмай-ақ бақытты болуға болады дегенге сенесіз бе, сенсеңіз қандай жолы бар?
— Әйел бақыты деген сүйікті жар, аяулы ана болу – деп қоғам, тарих, данышпандар әлдеқашан сызып беріпті ғой. Сол схемадан шығып кетсең бақытсыздар қатарынан табыласың, солай ма? Қоғам сүйген жар болмай ақ, өз-өзіне көңілі толып, өз табысын өзі тауып, общым болып-толып жүрген әйелді ері болмаса «бақытсыз» деп қорытындылайды. Сол себептен жаңағы әйел де амал жоқ, мен бақытсыз екенмін деп ойлауға мәжбүр. Себебі онымен сөйлескендердің бәрі де оған мүсіркей қарайды, күйеуі бар әйелдер оны ала көзбен атады (күйеуімді айналдырып алады деген қорқынышпен) әсіресе той-жиындарда. Ал балалы болмай десек, бірінші өзім ана болып, баланың дәмін татайын сосын жауап берейін, себебі өз басымнан кешпеген нәрсені айтқаным орынсыз. Бақытты болудың жолы – ол оқып-тоқу, маман болу, ел көру, жер көру, өзін өзі дамыту, ішкі гармонияға қол жеткізу. Осындай адамдар магнит сияқты өзгелерді өзіне тартады, оларға көптеп ғашық болады және бақытты болу олар үшін оңайырақ. Әркім өз қалаған жүрек қалауына қол жеткізсе – бақыт деген сол. Айналып келгенде бәрін әйелдің өзі шешеді, бақытты болу-болмау тек өзіміздің қолымызда.

— Қазақы менталитет пен үрдісін күшейткен эмансипация секілді екі түйенің арасында қазақ әйелінің шыбын жаны қалды ма?

— Эмансипация деген сөздің мағынасын Википедиядан қарап алдым. Әйел шіркіннің шыбын жаны қай жерден аман қалмаған, әрине қалды. Қазақ әйелдері өте белсенді деген атаққа ие болыпты деп жақында оқығам, қарап отырсаңыз айналдырған 16 миллиондай халықтың еңбекке жарамды бөлігінің жартысынан көбі әйелдер, егер солардың бәрі үйлеріне отырып алса онда еліміздің дамуы оңай болмас еді. Бірақ ол жайында ойланғысы келмегендер (таксистер мен құрылысшы азаматтар индустрияны дамытып, ғылымға үлес қосып жүрміз деп ойлайтын сияқты) «қазақы дәстүр, әйел бастаған көш оңбас, кезінде шешеміз түтінін түтетіп үйде отырушы еді» деген сынды т.б.ұғымдарды әлі де ту етіп жүр. Жақында белгілі математик Асқар Жұмаділдаевтың берген бір сұхбатында «Өнер алды – қызыл тіл емес, өнер алды – ғылым, технология» дегенін оқып едім, өте дұрыс айтылған сөз. Адамдар қызыл тілдерін безей бермей ғылым, технологиямен айналысып, елді дамытса, біреудің жеке өмірін талқылауға уақыты болмас еді.

— 2012 жылы КерекИнфода қатты ұнаған тақырып?

— Мен шынында КерекИнфоның аса қатты белсенді қолданушысы емеспін, оған интернетте ұзақ отыруға уақытым да жете бермейді, сондықтан барлық бірдей тақырыптарды оқымаған сияқтымын (алдағы уақытта оқуға тырысамын). Ал оқығандарымның ішінен ерекше жарып шығып есте қалғаны жоқ, бірақ Қисықтың «Отель Трансильвания» мультигіне жазған рецензиясы өте ұнады. Біраз күліп алдым, мүмкін мультик жақсы көретіндіктен шығар.