Ұлы арман, ұлы міндет, ұлы жеңіс. Олимпиададан не күтеміз?

Қазір, үлкен спорттың бәрі саясат пен ақша табу көзіне айналды деушілер көп. Сөз жоқ, Олимпиаданың төңірегінде де топан ақша жүр. Біреулер байып жатыр, біреулер саяси салмақ жинап жатыр. Бірақ мойындаңызшы, нағыз спорттың саясатыңа да, ақшаңа да, әлемдегі экономикалық немесе табиғи күйзелістер пен дағдарыстарға да түкіргені бар. Ұлы жеңістер бәрібір бола бермек.
Бұл жерде Олимпиада тарихында өшпейтін із қалдырған спортылардың бәрін түгендеп отыру қиын-ақ. Мен тек бірінші еске түскендерін жаздым.
Джесси Оуэнс (Берлин-1936)

Амеркалық қара нәсілді жеңіл атлет фашистік Германияда өткен Олимпиадада төрт алтын медаль алған. Ойындар басталмас бұрын арийлік ұлттың басымдығы туралы фильм түсірткен Гитлердің жымысқы пиғылын бір ғана Оуэнс тас-талқан қылады. Бірақ, өкініштісі фашистер осы Олимпиадада жалпы командалық бірінші орын шығады.
Баскетболдан КСРО құрама командасы (Мюнхен-1972)

Бұл оқиғаны білмейтіндер аз шығар. Финал. Алаңда АҚШ пен КСРО құрамасы. Сол кездегі саяси ахуал бұл матчқа қосымша интрига беріп тұр. Кездесудің соңына үш секунд уақыт қалғанда АҚШ 50:49 есебімен алда тұрған болатын. Бірақ Иван Едешко мен Александр Белов үшін үш секунд жеткілікті болды. Қорытынды есеп 50:51, КСРО чемпион!
Кэти Фримен (Сидней-2000)

Бұл жеңістің ерекшелігі неде дерсіз. Қара нәсілді қыз 400 метрге жүгіруде чемпион болды, тіпті рекорд жаңартқан да жоқ. Кэти Австралияның негізгі тұрғындарының тұқымы. Оның бұл Олимпиадаға жолдама алуының өзі аборигендердің арасында ерекше толқыныс тудырған. Ал, финалдық сынның көрсетілімі Австралияның ұлттық аборигендер телевидениесінің тарихында ең көп аудитория жинайды. Талай жыл езгі көріп, әлі де өркениеттің дәмін татпай жүрген мыңдаған адамның тілегі шығар, Кэти-абориген чемпион атанды.
Қазақ спортшылары туралы да бірер сөз. Сөзсіз ұлы жеңістердің бірі — сол Сиднейдегі Бекзат Саттархановтың чемпиондығы. Тек финалдық бәсеке емес, жалпы турнир бойы Бекзат марқұмның басымдығы көзге ұрып тұрды. Өзімнің қазақ екеніме қуанып, бойымды мақтаныш сезімі кернеген сәт еді бұл.

Тағы бір ерекше есімде қалғаны – Бейжіңдегі Илья Ильиннің жеңісі. Соңғы жаттығудың алдында ол қолын жарақаттап алғандай болып еді. Теледидардың алдында отырған менің жүрегім зу ете қалды. Бірақ, табандылық, жігер, батылдық… қорытындысы Ильяның мойнында алтын медаль.

Иә, қорыта келе, өткенде Бүркіт ахи біраз шошытып қойды ғой. Соның бәрі түлкінің боғы тәрізді бірдеңе болып, есте қалатын, реті келгенде немеремізге айтып беретін ұлы жеңістер көп болса екен.