Блогиада #7: Ауылдың су көліктері

Өзен-суы мол елді мекендер үшін паром — тұрмыстың ажырамас бөлігі. Паром бір күн тоқтап қалса бітті дей беріңіз — бала сабақтан, ересектер жұмыстан қалады. Шағын өзен болса қиын емес — қыста мұздың үстімен өте бересің. Ал танкерлер өткізуге қауқарлы алып өзеннің арғы жағындағылар үшін жағдай басқаша — бір күн паром болмаса "үлкен жермен" қатынасу былай тұрсын, азық-түліктің жеткізілуі қиындап кетеді.

Мен өскен Жыланды мен көршілес Шортанбай ауылының арасын Шароновка деген шағын өзен бөліп тұр. Сәйкесінше, паромымыз да кішкентай. Жер қара, күн жылыда тросқа керілген темір салдың қызығын әрлі-берлі қатынаған халық көреді. Қозғалысқа келтіру әдісі де қарабайыр — екі жағаға керілген темір арқанды паром үстінде тұрып тарту арқылы жылжытылады:

Кейде қатты дауылдан паромның тросы үзіліп, басқа жаққа ығып кетеді. Сондайда арғы бетке шығу үшін жаға бойындағы қайығы бар тұрғындардың көмегіне жүгінуге болады. Әрине тегінге емес. Мектеп кезінде көрші ауылдың дискотекасынан қалмау үшін «көрсетпей сұрап алатын» кездер де болды.

Сұраусыз алып жатыр екен деп ойлап қалмаңыз, жай иллюстрация үшін қойылған фото

Көршілес Ресейде ахуал бізге қарағанда әлдеқайда күрделірек. Ондағы үлкен паромдар мен басқа да су көліктері жеке кәсіпкерлердің қолында. Сондықтан да ақылы.

Жыл сайын Астрахан облысындағы қайын жұртқа барғанда Еділдің сансыз көп салаларының бірінен осындай понтон арқылы өтеміз (фотосурет менікі емес):
Фотосурет көзі: you-family.com / Авторы: Юрий Гусев

Понтон — мобилді қалқымалы көпір. Красный Яр деген елді мекендегі осы понтоннан өту үшін бір көлік құралына 80 рубль төлеу керек. Бір жақсысы — жаяу жүргіншілер тегін өтеді.

Қайын жұрттың ауылы — ені 800 метр болатын Бақтемір өзенінің арғы жағында. Бұл жақтың паромдары көлік тасуға арналған. Паромның өзін баркастың көмегімен жылжытады:

Бір жағына өту үшін жеңіл автокөліктер 25 рубль, одан үлкен габаритті және жүк көліктері көбірек төлейді. Паром таңғы сағат алтыдан кешкі тоғызға дейін жұмыс істейді.

Арғы бетке жетудің басқа да жолдары бар — «су таксисттері». Жеке қайығымен тасымалдаушылар әр адамнан 15-20 рубльден алады:

2012 жылы қайын жұрттың ауылынан Астрахань қаласына бару керек болды. Үлкен паром үйден алыстау, оған жету үшін көлік керек. Сондықтан жақын маңдағы қайықшылардың қызметін біз де пайдаландық. Бірақ біз ақы төлемедік. Өйткені тасымалдаушымыз — менің қайынағам

Көнкөрістік табысы ғой деп, сонда да ұялып ақша ұсынбақ болып едім: «Не позорь нацию» деп ақыдан бас тартты.

Еділ төңірегіндегі қазақтардың су көліктері бұлармен шектелмейді. Адам тасымалдайтын теплоход пен катерлер, балықшылар үшін шағын кемелер бар. Бірақ әзірге олармен жүзудің сәті түсе қоймады.