Мен ұсынатын 3 кітап

Эстафетаны Ақзереден қабыл алдым. Бірақ ұялып отырғаным. Оған себеп — оқыған кітап болсын немесе оның ішіндегі повесть, әңгіме болсын, авторларын есімде сақтап алмаған екенмін. Сондықтан да оқыған кітаптарымды саусақпен санағанның өз артық боп кете ме деп ұялам да :)) Жә, жарайды. Негізі айтпағым ол емес еді…

Сонымен, ұсынатын кітаптарым:



1. Дымбілместің бастан кешкендері (қазақша аудармасы)

Осыны да кітап деп ұсынып отырсың ба дейтін шығарсыңдар. Бірақ, шыны керек, оқыған кітаптарымның ішінде оқиғалары да, авторы да есімде қалғаны — Николай Носовтың осы шығармасы екен. Бұл кітапты көбің оқыған да шығарсыңдар. Бірақ сонда да оқиға желісін қысқаша айта кетейін: бұл ертегінің басты кейіпкері — бойлары қиярдай ғана ергежейлілер әлеміндегі Гүл тұратын, ашық түсті киімдер киюді ұнататын, ештеңе істемейтін, ештеңе үйренгісі келмейтін, ертелі-кеш өтірік айтудан жалықпайтын, кейде тіпті өзінің айтқан өтірігіне өзі сеніп қалатын Дымбілмес деген балақан (екінші кітапта ергежейлі). Өзінің мінез-құлқының арқасында неше түрлі оқиғаларға тап болып жүреді. Үш рет саяхат та жасайды: біріншісінде — көрші жолдастарымен бірге Жасыл қалаға саяхаттайды; екіншісінде — достары Кір Қожалақ, Түймешік үшеуі Күн қаласына барады; үшіншісінде — бұзықтығы үшін Айға ұшпайтынын білгенде, көршісі Томпиды үгіттеп ракетаға жасырынамыз деп абайсызда Айға ұшып кетеді. Соңғы кітабында социалистік елдің тұрғандары үшін Ай тұрғындарының мысалымен капитализмге аздаған шолу жасалады. Мен өзім солай түсіндім. Егжей-тегжейлері тәптіштемей-ақ қояйын. Опшым, кішкене балаларды да, кейбір ересектерді де баурап алатын сондай позитив кітап :))

Аудармасына келсек, ол — өз алдына бөлек әңгіме. Оқу үшін түпнұсқасын емес, қазақша аудармасын ұсынып отырғаным да сондықтан. Бала кезде оқығасын, оның түпнұсқа немесе аударма екендігімен шатағымыз жоқ, әйтеуір алдыға әкеп бергенді оқыдық, шыны керек. Бірақ аудармасының түсінікті тілмен аударылғандықтан, ол кітап қазақша жазылған сияқты әсер алдым өз басым. Түпнұсқасымен салыстырса, бәлкім, қателер де шығып қалатын щығар. Бірақ өйтіп салыстырып жатуды қажетсінбедім (жап-жақсы позитив әсер сыйлаған кітаптан қате іздеп, талдаудың қажеті не?).
Аударма туралы тағы айта кетерім: бұл кітап қазақ тілін техникаға бейімдеуге жасалған алғашқы талпыныс сияқты. Ішінде жасалған қондырғы, құрылғы, аспап, құрал, саймандардың атаулары қазіргі термин ойлап табумен басы қатып жүргендердің ойлануына біраз азық болатын дүниелер бар.
Өкінішке орай, қазақшасы аудармасын кім жасағаны есімде қалмапты. Сонда да сол аудармашыға респект!

Суретшіге де респект, айтпақшы.

Ұсынып отырғаным «Дымбілмес пен достарының бастан кешкендері/Дымбілмес Күн қаласында» және «Дымбілместің Айға саяхаты» деп аталатын екі кітаптан тұрғанымен, оларды бір кітап ретінде ұсынуды жөн көріп отырмын. Балалық шаққа бір саяхат жасап қайту үшін өте-мөте ұсынылатын кітап!

2. Өрік ерте гүлдеген жыл

Осы атауы есімде қалыпты. Бірақ… бұл өзі кітаппен аттас соның ішіндегі әңгіме ме, әлде бір жинақтың ішіндегі осындай әңгіме ме — сонысы есімде жоқ екен. Құдай атқанда, авторын есте сақтамаппын. Нағашыбек Қапалбеков қой деймін, бірақ қателескен де болуым мүмкін.
Кітапта көп әңгімелер соғыстан кейінгі жылдарда орын алған. "Өрік ерте гүлдеген жыл", мысалы, интернатта оқитын Бекмұрат деген баланың сөздерімен баяндалады. Бұлардың интернатына бір күні соғыс кезінде Украинадан эвакуацияланған балалар ауысып келеді. Кітапта интернаттағы өмір, қызық оқиғалар, бала махаббат, оқушылардың социалистік мүлікті жымқырушыны әшкерелеген кішігірім ерліктері, өздерінің қонақтарға қауын-қарбыз жегізбек болып қалқоз бақшасына ұрлыққа түскендері сияқты уақиға-жағдайлар орын алады :))

3. Сарғабанда болған оқиға

Кітап детектив жанрындағы үш әңгімеден немесе повестен тұрады. Бірақ үшеуінің де кейіпкерлері — бір. Қазақтың Шерлок Холмсын немесе Эркюль Пуаросын жасау талпынысы деп қабылдадым өзім. Кітапта басты кейіпкер подполковник әлде майор шеніндегі бір кісі (атын ұмытып тұрмын) болғанымен, негізі қылмыстарды ашып жүретін батырмыз — Талғат Майлыбаев деген жас лейтенант жігіт. Айтпақшы, ұмытып барады екенмін, кітаптың авторының атын жаңа есіме түсірдім — Кемел Тоқаев :)))

Ұсынатын кітаптарым осындай, енді, ренжімеңдер. Бұлардың өзі қолға тигесін оқығандарым. Жоғары интеллектуалды дүниелерді һәм әдебиет классикаларын тауып оқуға күйбең тіршіліктен мүмкіндік болмады. Мүмкіндікті пайдаланып ақталып жатқаным ғой :)

Сосын, не ғой, бұл кітаптарды мектепте оқып жүрген кезімде оқығандықтан, қазір қайдан табуға болатынын да білмейді екенмін. Бұрын керексіз заттармен бірге қорада жатушы еді, қазір ол қора да жоқ. Баяғыда бұзып тастаған :)))

Эстафетаны құрдасым Нұрғисаға тапсырсам деймін.
Бөлісу:

42 пікір

Karakyz
Гүл тұратын, ашық түсті киімдер киюді ұнататын...
«Гүл қаласында тұратын...» дегіңіз келген болар?
Дымбілместі мен де жақсы көріп оқыдым. Кейде «оқитын дым жоқ» © болып қалғанда, Дымбілместі кез келген жерінен ашып жіберіп, оқи беретін едім. Ал жасайтын дым жоқ болғанда Дымбілмеспен бірге тұратын он алты ергежейлінің аттарын есіме түсіретінмін. Міна, осындай Дымбілместің фанаты болғам).

Аудармасы сапалы екені рас. Бұл кітапты жазғаныңыз үшін «семіз» + :)
omarbirat
Иә, Гүл қаласында. Бірнеше қайтара оқып, түзетіп отырып кетіп қалыпты :)
AKY
Айдың тұрғындары да «мощный» еді ғо, Сараңсері дегені ғана есімде қалыпты:))
Дүниеқоңыз Томпи тұз сатып байып кететінін айтсайш))
Karakyz
Тағы айта кететіні, (суретті көріп есіме түсіп жатыр) кітаптардағы иллюстрациясы да қызық. Маған, мысалы, мына суреттегі ресейлік мүльтфильмдегі Дымбілместен гөрі, кітаптағы ұзын сопақ қалпақ киген Дымбілмес ұнайды.
omarbirat
Сол суретті таба алмадым.
konvict
Бірінші кітап пен үшінші кітапты оқығанмын. Маған да қатты ұнады. ҚҰшты!
asaubota
іштерінде бір ақын болады ғой, сол кез келген сөзге ұйқас таба аламын дегесін Дымбілмес «кендір» деген сөзге ұйқас сұрап, анау таба алмайды ғой. ол кезде тендерлер болған жоқ қой просто :)
omarbirat
Иә, иә ақынның аты Қыздалдақ болатын. Шын аты — Қырыққадақ :))
omarbirat
сол кездегі Дымбілместің ұйқастары есіме түсті: «таяқ — балық», «кендір — нендір, шендір» :)))
Zere
Нағашыбек Қапалыбекұлының мен де бір кітаптарын оқып едім. Күшті әңгімелер бар еді ішінде. Сол кітаптың аты есіме түспей тұр. Жазушы да жоқ болып кетті ғой осы уақытта.
Dinara
мектеп кітапханасынан ең алғаш алып оқыған кітабым «Дымбілместің айға саяхаты» болатын. Қазақша аудармасымен. Қай сынып екені есімде жоқ, алты немесе жетінші сынып болу керек… Бір бұрыштан сол бір су жаңа кітапты тауып алып шыққанда кітапханашы апай қайдан тауып алдың деп таң қалған еді. күшті әсер алғанмын, суреттерімен болған соң :)
TERISKEI
… Омар брат, айналайын, рахмет сізге! Бұл Дымбілмес хикаялары менің де бала кездерімнің естелігі. Кітапханашы апайым 3-4 күнге ғана рұқсат беріп (неге екенін білмеймін, дәл мен барға кезде ашулы отырған еді, әйтпесе өзге кітаптарды біршама уақытқа алатын ек:)), төртбақ қалың кітап болса да,қызығып екі томын да тез арада оқып тастап ек. Сондағы әсерді айтсаңыз: КЕРРРЕЕЕМЕЕЕЕТ еді! Жаңылмасам, қазақша «сөйлеткен» Елубаев қой деймін (санамда солай «сақталып қапты»). Айтпақшы, Омар брат нақ уақытында жазып отыр екен ғой, "әкәзыбайетса" бүгін — 2сәуір – халықаралық балалар кітабының күні.
balzhan
ха-ха-ха!!! Дымбілместі күшті жазыпсың. Есіме түсті. 2 класс оқығанда «Дымбілместің басынан кешкендерін» екі ай оқығам. Сөйтіп, үйдегілер мені «Дым білмес» деп атап кеткен.
Khan
Дымбілмес трилогиясы балалар үшін тамаша шығарма ғой. Бастысы, аударманың тілі жеңіл, шытырман оқиғаларға толы. Жалықтырмайды. Сол кездің классикасы саналатын Буратиноларға қарағанда кәдімгідей баурап әкетеді. Үш-төрт қайыра оқығаным есімде. Соңғы рет тіпті тоғыз-оныншы класта оқыған сияқтымын.

Бірақ, қазіргі заманда өзектілігін жоғалтқан секілді. Бұл күндері фантастика тақырыбында кино мен мультик жетерлік.
Zere
Кімде «Дымбілместің бастан кешкендері» бар болса, сканерлеп интернетке салуларын сұраймыз. Үлкен сауапқа кенелесіздер, жақсылық жасаңыздаршыыы… :))
Abilakim
Эне, бене, рес
Квинтер, финтер жес,
Эне, бене, лақа
Квинтер, финтер бақа.

Осы тақпақ есімде қалыпты. Әуе шарынан кімнің секіретінін анықтайтын кезіндегі тақпақ. Дымбілмес жайлы кітаптағы.
Karakyz
Ал менің есімде екіншісі қалыпты:
Икете пикеле цокотэ мэ,
Абель фабель доманэ,
Ики тики грамматики…
Бұл санамақты аяқтауға Дымбілмеске әуе шарының жерге келіп соғылуы кедергі болды.
timurrr
«Дымбілместің бастан кешкендері» balalyktyn bal damin eske salganynyz uwin +100000000
aktobe88
Иә, расымен мықты кітап. Дымбілместің бастан кешіргендерін айтам. Сосын, «Том Сойердің хикаялары», «Дымбілместің басынан кешіргендері» және «Менің атым — Қожада» бір ұқсастық бар. қандай десеңдер дәл қазір тап басып айта алмаймын, бірақ кітаптарды оқып шыққанда сондай қорытындыға келгенім есімде. Маған бірақ «Дымбілместен» «Том Сойер» көбірек ұнайды. Сосын, иә, аудармасы күшті еді-тін. Біреуінің аудармашысын Болат Бодаубаев па еді, сондай-тұғын. Бірақ қайсысынікі екені есімде жоқ.
madlen
Kanuikulda okygandarynyz osylar eken goi :)))

Dymbilmestin birirnwi ekeuin okygam, i v originale, i audarmasyn da. Jaksy audargan, ogan soz jok.

Jazbanyzdy okyp otyryp, balalarga arnalgan kitaptardan Eduard Uspenskiidin «Fedor agai, tobet Sharik jane mysyk Matroskin» esime tusip ketti. Qazaqwaga kim audarganyn bilmeimin, toje jaksy audaylgan.

Balalar kitaphanasyna bargym kelip ketti :)))
asaubota
иә, тек Дымбілмес емес басқа да балалар кітаптары күшті еді сол кездерде. сосын ба екен біздің кезіміздегі балалар кітап өсіп оқыды. Гайдардың Чук пен Гегі, Тимуры да күшті еді.
Abilakim
Гекльберри Фин деген де бар еді ғой
madlen
Том Сойердин басынан кешкендери
omarbirat
Гек Финн Том Сойерден бөлек кітап емес пе?
Abilakim
Жеке кітабын оқығанмын
madlen
Гекльберри Фин Томнын досы емес па? Марк Твенди айтып отырмыз ба?
Abilakim
«Менің атым Қожадағы» Жантас туралы жеке әңгіме жазуға болмай ма?
madlen
bar me eken endi jeke angime?
Abilakim
Мадлен, сен әдемісің
madlen
:)))))))))))
ok, ary karai undemeim
omarbirat
Иә, Марк Твен. Финн — Том Сойердің досы. Бірақ Том Сойерден басқа, «Гекльберри Финнің бастан кешкендері» деген бөлек кітап та бар екен :) Енді түсінікті боп келе жатқан сияқты.
Abilakim
Марк Твен Том Сойердің досы ма?
madlen
rahmet, endi tusindim, oku kerek eken. Kalai otkizip aldym…
omarbirat
Kanuikulda okygandarynyz osylar eken goi :)))

Каникулға шықпай тұрып оқыған едім бұларды :)). Кейін кетті ғой, "Ұрладың, іштің — түрмеге түстің" сарынындағы «Я — вор в законе», «Каждый взойдет на Голгофу» деген қылмыс романтикасы :))

«Fedor agai, tobet Sharik jane mysyk Matroskin»

Бірінші курста орысшасы қолға тиіп еді. сол кезде оқығанмын. Жақсы кітап :)
Erlan
5 сыныпта құрдас баламыз, соқыр ішектен операция жасылып, балдар болып жағдайын сурап, қолымызға пічина, кәмпит сок, алма сосын уақыт өлтір деп бер осы кітапты қосып алабарганбыз. Менінде есімде тек эне бенерес деген олені калыпты
Ary
Дымбілместің осы 2 кітабын қайдан тауып оқуға болады? Қаншама кітапханадан іздеп таба алмадым, электронды версиясы болса жақсы болар еді
omarbirat
Табылып жатса, бір хабары болатын шығар ;)
toha9566
Осы Дімбілместі қайта оқығым кеп жур.
Blogshy
Біз де енді жерге қарап қалмаймыз, жел толтырған алып шармен самғаймыз… Осы өлең жолдары есімде қалыпты. аа сосын шегіртке туралы " көкпеңбек ау көкпеңбек… жауыз бақа жеп қойды" деген үзінділері есімде.
Дымбілместің фанаты болатынбыз біз де әпкем екеуміз, 2 класта жабысып оқығасын мамам Дымбілместі оқып оқып дым білмей қаласың деп ұрсатын. Риясыз 3 жақсылық жасағанда сиқырлы таяқша әкеп берген сиқыршы үлкен әсер қалдырған ))) Керемет кітап 2 томы да.